Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ (1940-44) (ἱστολόγιον)
«Αἱ ἰταλικαὶ στρατιωτικαὶ δυνάμεις προσβάλλουσιν ἀπὸ τῆς 05:30 ὥρας τῆς σήμερον τὰ ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς Ἑλληνοαλβανικῆς Μεθορίου. Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ Πατρίου ἐδάφους.»

Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ (1940-44) (κεντρικὸς ἱστοχῶρος)
Σελίδες Πατριδογνωσίας - Φειδίας (ἱστολόγιον) - Περικλῆς Γιαννόπουλος - Ἀντίβαρο - Πολυτονικό

Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2009

Οἱ Ἅγιοι καὶ ἡ Ἐλευθερία τοῦ Ἔθνους

Οἱ Ἅγιοι καὶ ἡ Ἐλευθερία τοῦ Ἔθνους

Κωνσταντῖνος Χολέβας

10 Ὀκτωβρίου 2008

Κάθε Ὀκτώβριο σκύβουμε ευλαβικῶς τό γόνυ μπροστά στούς τάφους τῶν νεκρῶν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας. Τιμοῦμε ἐκείνους πού ἀγωνίσθηκαν γιά τόν διπλασιασμό τῶν ἑλληνικῶν ἐδαφῶν κατά τούς Βαλκανικούς Πολέμους τοῦ 1912-13. Θυμόμαστε τήν έναρξη τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ Πολέμου στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 καί τήν ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης στίς 26-10-1912, ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ πολιούχου Ἁγίου Δημητρίου. Τιμοῦμε ἐπίσης τή μνήμη τῶν ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος ηρωικῶς πεσόντων κατά τόν πόλεμο τοῦ 1941-41 ἐναντίον τῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσσολίνι. Διδασκόμαστε ἀπό τό παλλαϊκό ΟΧΙ τῆς 28ης Ὀκτωβρίου καί διδάσκουμε στά παιδιά μας, ότι ὡς Ἕλληνες πρέπει πάντοτε νά εἴμαστε ἕτοιμοι γιά τά μεγάλα ΟΧΙ. Τιμοῦμε τήν πανεθνική Ἀντίσταση τοῦ 1941-44 καί συλλογιζόμαστε πόσο σημαντικά πράγματα μπορούμε νά κάνουμε ὅταν τό Ἔθνος εἶναι ἑνωμένο καί πόσο ζημιωθήκαμε κάθε φορά πού ἐπιτρέψαμε στήν Διχόνοια νά στρέψει ἀδελφό ἐναντίον ἀδελφοῦ.

Ὁ εορτασμός, όμως, θά εἶναι ἐλλιπής ἄν ξεχάσουμε τίς πνευματικές δυνάμεις, οἱ ὁποῖες βοήθησαν, ἐνεθάρρυναν καί στήριξαν αὐτές τίς μεγάλες ἐξορμήησεις τοῦ Ἔθνους μας. Δέν μποροῦμε, δέν πρέπει νά ξεχάσουμε τήν Παναγία μας, τήν Ὑπέρμαχο Στρατηγό, καί τούς Ἁγίους μας. Δέν πρέπει νά λησμονήσουμε τήν πίστη τῶν ἁπλῶν Ἑλλήνων, οἱ ὁποῖοι αἰσθάνονταν τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1912 τόν Ἅη Δημήτρη νά χαιρετᾶ τόν ἑλληνικό στρατό ἔφιππος πάνω στό κόκκινο ἄλογό του, ὅπως τόν ἔβλεπαν οἰ Βυζαντινοί/Ρωμηοί πρόγονοί μας νά καταδιώκει τούς εἰσβολεῖς. Οὔτε βεβαίως μποροῦμε νά ἀδιαφορήσουμε μπροστά στίς πάμπολλες διηγήσεις ἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν, οἱ ὁποῖοι στόν πόλεμο τοῦ 1940 ἔβλεπαν τήν Παναγία νά τούς ὁδηγεῖ καί νά τούς βοηθεῖ. Ὄχι, δέν εἶναι ἐθνικισμός, οὔτε ἐθνική ἀλαζονεία αὐτή ἡ παραδοχή. Ἡ Παναγία μας θέλει τό δίκαιο. Τό 1940 ἐμεῖς ἤμασταν οἱ ἀδικημένοι, οἱ ἀδίκως καί ἀναιτίως προσβαλλόμενοι. Ἄν εἴχαμε βλάψει ἤ ἀδικήσει, ἄν διεκδικούσαμε ἐδάφη πού δέν μᾶς ἀνήκουν, δέν θά εἴχαμε τήν βοήθειά της.

Γράφει σχετικά ο μακαριστός αγιορείτης λόγιος π. Θεόκλητος Διονυσιάτης στόν Θ΄ τόμο τοῦ έργου του Ἀθωνικά Ἄνθη (Ἐκδόσεις Σπηλιώτη, σελ 114):

«Τήν εποχήν εκείνην υπηρετούσα ὡς ἔφεδρος στά ὀχυρά τῶν ἑλληνοβουλγαρικῶν συνόρων. Μοῦ εἶχε ἀνατεθῆ ἡ διαφώτιση τῆς Μονάδος ἐπί τῶν πολεμικῶν γεγονότων. Καθημερινά ἔπαιρνα εἰδήσεις ἀπό τό Μέτωπον, διά τοῦ μοναδικοῦ ραδιοφώνου τοῦ Τάγματος. Στίς εἰδήσεις δέν ἔλειπαν οἱ ὁμολογίες τῶν πολεμιστῶν, ὅτι ἔβλεπαν τήν Παναγίαν, τόσον ὡς ἄτομα ὅσον καί ὡς ὁμάδες, νά ὑπερίπταται τῶν μαχῶν. Αὐτό πλέον εἶχε τόσον ἐξοικειώσει τούς στρατιῶτες, ὥστε νά φωνάζουν ἐν χορῷ: «Ἡ Παναγία, ἡ Παναγία. Ὁπότε ἀπό σεβασμόν φρόντιζαν νά εἶναι πάντοτε καθαροί, γιά νά βλέπουν τήν Παναγίαν , ὄχι σάν μιά Ἀθηνᾶ μέ τό δόρυ της, ἀλλά σάν βασίλισσα τῶν οὐρανῶν, πού τούς προστάτευε θαυματουργικῶς ἀπό τούς κινδύνους, ὡς Ὑπέρμαχος Στρατηγός τοῦ Ἔθνους.

Ήταν τόσον βέβαιοι γιά τήν προστασία τῆς Κυρίας Θεοτόκου καί γιά τήν ὁρατήν Σκέπην Της, ὥστε νά αἰσθάνωνται χαράν καί αἴσθημα ἀσφαλείας, παρά τίς φοβερές κακοπάθειές των, μέσα στά χιόνια καί μέσα στίς ὀδῦνες τῶν κρυοπαγημάτων καί άλλων στερήσεων, κάτι πού καί σήμερα ἀκόμη διηγοῦνται στούς νεωτέρους, ὡς κάτι ὑπερφυσικόν».

Αυτή η πίστη, αυτή η αναφορά των Ελλήνων στήν Νικοποιό Θεοτόκο, εκφράζει μεταξύ άλλων καί τήν συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ὅλοι ἔχουμε ὑπ'ὄψιν μας τήν σωτηρία της Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τούς Ἀβάρους μέ τήν βοήθεια τῆς Παναγίας επί αὐτοκράτορος Ἡρακλείου. Ἄς μήν λησμονοῦμε δέ τήν προσευχή καί τό τάμα τοῦ Θ. Κολοκοτρώνη στήν Παναγία. Ἄς θυμηθοῦμε ἐπίσης τά κείμενα τοῦ Μακρυγιάννη, τά οποῖα μέ τρόπο συγκινητικό ἀναφέρονται στόν Θεό καί στήν Θεοτόκο. Δέν μπορούσε ὁ Μακρυγιάνης νά ἐννοήσει τό Ἑλληνικό Ἔθνος χωρίς τήν Ὀρθόδοξη Πίστη, γι' αὐτό καί ἔγραψε ὕμνους στήν Θεοτόκο.

Η ελευθερία του Έθνους καί πιό συγκεκριμένα οἱ ἀγῶνες τῶν Θεσσαλονικέων γιά τήν ἐλευθερία τῆς συμβασιλεύουσας καί συμπρωτεύουσας πόλης τους εἶναι ἄρρηκτα δεμένη, ὅπως προείπαμε , μέ τόν Ἅγιο Δημήτριο τόν Μυροβλήτη. Ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ἅγιος Φιλόθεος Κόκκινος στήν πανηγυρική Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου ἀνυμνεῖ μέ εἰδικόν Κανόνα τήν βοήθεια τοῦ Ἁγίου πρός τήν ἐλευθερία τῆς πόλεως καθώς καί τήν ἰαματική μυροβλυσία τοῦ Μάρτυρος:

«Ὁ μέγας φρουρός Θεσσαλονίκης, ρύστης ἐν τοις κινδύνοις ο εξαίρετος, πρόμαχος ο κράτιστος, πάσης εκκλησίας τε, οἵα πατήρ φιλόστοργος, τοις τέκνοις δίδωσι, θηλήν αυξητικήν ψυχοτρόφον, σήν πλευράν ως γάλα, τό μύρον χορηγούσα».

Τά Θαύματα του Αγίου έχουν καταγραφεῖ σέ δύο βιβλία, τά περισσότερα δέ από αὐτά εἶναι πολιουχικά, δηλαδή ἀφοροῦν στήν ἐπέμβαση τοῦ Ἁγίου γιά τήν απαλλαγή τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό «βαρβαρικῆς ἁλώσεως καί ἐπιδρομῆς ἀλλοφύλων». Τήν προστασία τοῦ Ἁγίου Δημητρίου ἐπιζητοῦσαν καί ἐλάμβαναν οἱ ἀγωνιστές τοῦ 1821 . Τό λάβαρο πού ὑψώθηκε στό Βουκουρέστι τόν Φεβρουάριο τοῦ 1821 κατά τήν ἐξέγερση τοῦ Ἀλ. Ὑψηλάντη ἔφερε τήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Δημητρίου. Ὁ δέ Σπυρίδων Τρικούπης, ἱστορικός τῆς Ἐπαναστάσεως, ἀναφέρει ὅτι ἡ φράση «βοήθειά σου, ὁ Ἅγιος Δημήτριος μετά σοῦ» ἐνεθάρρυνε τούς μαχητές.

Πολλοί άλλοι Ἅγιοι συνδέονται μέ τήν ἐλευθερία τοῦ λαοῦ μας καί τῆς αἱματοβαμμένης πατρίδος μας. Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Ἀθωνίτης τό 961 μ.Χ. βρέθηκε στήν Κρήτη γιά νά ἐνισχύσει τόν Νικηφόρο Φωκᾶ στήν ἐκδίωξη τῶν Ἀράβων ἀπό τήν Μεγαλόνησο. Δύο χρόνια μετά ἔλαβε τήν εὐλογία τῆς Παναγίας γιά νά ἱδρύσει τήν Μονή τῆς Μεγίστης Λαύρας, τήν ἀρχαιότερη τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ὁ Ἅγιος Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος, ὁ ὁποῖος ἔζησε ἀσκητικότατα κοντά στήν Πάφο, ἔγραψε γύρω στό 13οο τό ἔργο «Περί τῶν κατά τήν χώραν Κύπρον σκαιῶν» γιά νά ἐνισχύσει τό ἑλληνορθόδοξο πατριωτικό φρόνημα τῶν Κυπρίων ἔναντι τῶν Σταυροφόρων. Οἱ Νεομάρτυρες μέ τήν θυσία τους ἀπέτρεπαν τόν ὑπόδουλο λαό ἀπό τόν ἐξισλαμισμό καί ἔριχναν τόν σπόρο τους στό δένδρο τῆς ἐλευθερίας. Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός μέ τήν διδασκαλία του καί μέ τίς προφητεῖες γιά τό ποθούμενο τόνωσε τήν ἐθνική καί θρησκευτική συνείδηση τοῦ λαοῦ μας σέ ἐποχές πραγματικά σκοτεινές. Καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στόν Ὕμνο του πρός τούς Ἀρχαγγέλους τούς παρακαλεῖ νά ἀπαλλάξουν τό Γένος ἀπό τόν ζυγό τῶν Ἀγαρηνῶν.

Η ορθόδοξη Πίστη μας είναι Οἰκουμενική. Αὐτό ὅμως δέν ἀναιρεῖ τήν ἱστορική σύνδεση τῆς ἐλευθερίας μας και τῶν ἀγώνων μας μέ τήν Παναγία και τούς Ἁγίους. Σήμερα προσευχόμεθα καί προσπαθοῦμε ὥστε νά ζοῦμε εἰρηνικά μέ ὅλους τούς λαούς τοῦ κόσμου. Ἔχουμε, πάντως, δικάιωμα καί ὑποχρέωση νά τιμοῦμε τήν πίστη τῶν προγόνων μας καί νά εὐχαριστοῦμε τούς Ἁγίους μας γιά τήν βοήθειά τους. Αὐτή εἶναι ἡ ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας. Βίωμα πού δέν ξεριζώνεται, ρίζωμα καί προοπτική γιά τόν λαό μας καί γιά τήν Οἰκουμένη.


Ἀναδημοσίευσις ἀπὸ τὸ Δίκτυο 21, 10-10-2008.


Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Σελίδες Πατριδογνωσίας

Γιὰ τὴν 28η Ὀκτωβρίου 1940

Για την 28η Οκτωβρίου 1940

Χρύσανθος Λαζαρίδης

27η Οκτωβρίου 2008

Το 1895, ο Λόρδος Κέλβιν, κατά κόσμον William Thomson, ένας από τους μεγαλύτερους φυσικούς της εποχής του, διακήρυξε το εξής εκπληκτικό: «μηχανές που πετάνε, βαρύτερες από τον αέρα, είναι αδύνατο να κατασκευαστούν»!
Οκτώ χρόνια αργότερα διαψεύστηκε πανηγυρικά από δύο ερασιτέχνες μηχανικούς, τους αδελφούς Wright, οι οποίοι κατασκεύασαν την πρώτη ιπτάμενη μηχανή. Ήταν βαρύτερη από τον αέρα. Και κατάφερε να πετάξει...
Το 1900, ο Λόρδος Κέλβιν έκανε μια ακόμα βαρυσήμαντη επισήμανση:
«Δεν υπάρχει πια τίποτε καινούργιο να ανακαλύψουμε στη Φυσική», είπε. «Το μόνο που απομένει είναι να βελτιώσουμε τις μετρήσεις μας με ακρίβεια περισσότερων δεκαδικών ψηφίων»
Πέντε χρόνια αργότερα κι αυτή η διαπίστωση διαψεύστηκε εξ ίσου πανηγυρικά.
Ένας νεαρός υποψήφιος διδάκτορας, ο Αλβέρτος Αϊνστάϊν, ανέτρεψε τη Νευτώνεια Φυσική με τη Θεωρία της Σχετικότητας. Λίγα χρόνια αργότερα, μια πλειάδα ακόμα νεώτερων φυσικών, ο ντε Μπρολί, ο Σρέντιγκερ, ο Χάϊζεμπεργκ και ο Ντυράκ θα ανέτρεπαν ότι είχε απομείνει από το Νευτώνειο κόσμο, με την Κβαντική θεωρία.
Ο Λόρδος Κέλβιν είχε πέσει έξω, για μιαν ακόμα φορά. Αυτό, ασφαλώς, δεν τον εμπόδισε να συγκαταλέγεται, μέχρι σήμερα, μεταξύ των μεγαλύτερων φυσικών. Βρίσκεται μάλιστα θαμμένος στο αβαείο του Westminster, δίπλα στον Νεύτωνα...
Αλλά η Νευτώνεια Φυσική, την οποία θεωρούσε «αιώνια, παγκόσμια κι αδιαμφισβήτητη αλήθεια», είχε πολλαπλά ανατραπεί.
Τι ακριβώς είχε συμβεί;
Πολύ λίγα χρόνια μετά τις βαρύγδουπες διαπιστώσεις του Λόρδου Κέλβιν, η επιστήμη της Φυσικής μπήκε σε μια νέα φάση ωριμότητας, όπου ξεπέρασε το αυτονόητο και προχώρησε στο αδιανόητο. Ο καμπυλωμένος χωροχρόνος του Αϊνστάϊν, τα κβάντα του Ντε Μπρολί, που ήταν κυματοσωματίδια - κύματα και σωματίδια ταυτόχρονα - η απροσδιοριστία της κβαντικής φυσικής του Σρέντιγκερ και του Χάιζεμπεργκ, όλα αυτά ήταν έννοιες αδιανόητες για το ευρύ κοινό.
Αδιανόητες ακόμα και για πολλούς φυσικούς. Και σήμερα ακόμα, δεν υπάρχει πλήρης συμφωνία για το τι σημαίνουν.
Εν πάση περιπτώσει, κάθε Επιστήμη κάθε κλάδος της Γνώσης, έρχεται κάποια στιγμή που ωριμάζει και προχωρά πέρα από το προφανές, πέρα από τη συμβατική λογική, πέρα από τα «αυτονόητα» της εποχής της.

Αλήθεια, όμως, τι σχέση έχουν όλα αυτά με το θέμα μας;
Απλούστατα: Υπάρχουν κάποια σημεία, κάποια επίπεδα, κάποιες κλίμακες, κάποιες συγκυρίες, κάποιες ακραίες καταστάσεις, όπου αυτό που φαίνεται «υπό κανονικές συνθήκες προφανές» και λογικό παύει να ισχύει.
Όπως αυτό συμβαίνει στη Φυσική, στα Μαθηματικά, και στην Οικονομία, έτσι συμβαίνει και στην Πολιτική, ή στην Ιστορία των λαών.
Υπάρχουν κάποιες μεγάλες στιγμές, όπου αυτό που μοιάζει «υπό κανονικές συνθήκες προφανές», «τετράγωνα λογικό» και «αυτονόητο», ανατρέπεται. Κι ενεργοποιούνται όχι απλώς κάποια άλλα κίνητρα, πέρα από την κοινή λογική. Αλλά αρχίζουν να ισχύουν κάποιοι άλλοι κανόνες, κάποιας άλλης λογικής.

Για να έλθουμε στον Πολιτική, λοιπόν, γνωρίζουμε ότι οι συσχετισμοί ισχύος επιτρέπουν κάποιες επιλογές σε ένα λαό και του απαγορεύουν κάποιες άλλες.
Και το τίμημα για όποιον λαό αψηφά τους συσχετισμούς ισχύος είναι η ήττα, η υποδούλωση και ο αφανισμός.
Αυτά τα γνωρίζουμε καλά. Αλλά δεν ισχύουν πάντα.
Υπάρχουν στιγμές, που η λογική της ισχύος και των συσχετισμών, αποδεικνύεται στείρα, λανθασμένη και μυωπική.
Είναι τότε που ιδεολογικά προτάγματα ανατρέπουν τη λογική της ισχύος.
Να μερικά πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα που προσφέρει η σύγχρονη Ελληνική Ιστορία:

Ας μεταφερθούμε εξήντα-οκτώ χρόνια πίσω, το φθινόπωρο του 1940:
Η Γερμανία του Χίτλερ και η Ιταλία του Μουσολίνι - οι δυνάμεις του Άξονα - είχαν σαρώσει την Ευρώπη.
Να προσέξουμε κάτι: Η Ελλάδα το 1940 δεν έκανε επιλογή «με ποια πλευρά θα μπει στον Πόλεμο». Δεν υπήρχαν, τη στιγμή εκείνη, «δύο πλευρές». Υπήρχε ο Άξονας που νικούσε παντού, έλεγχε τα πάντα στην Ευρώπη κι ετοιμαζόταν να επεκταθεί ακόμα παραπέρα.
Κι από την άλλη πλευρά, υπήρχε η Αγγλία, ηττημένη, ταπεινωμένη και καθημαγμένη, που αντιστεκόταν λυσσαλέα, αλλά δεν είχε τίποτε να προσφέρει σε όποιους δυνητικούς συμμάχους της.
Μπορεί η Σοβιετική Ένωση να φοβόταν ότι σύντομα θα ερχόταν κι η σειρά της, μπορεί να ετοιμαζόταν μυστικά να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη Γερμανική επίθεση, αλλά τότε, τυπικά ακόμα, ήταν «διπλωματικός φίλος» της Γερμανίας, κι έστελνε «συγχαρητήρια τηλεγραφήματα» στο Βερολίνο, μετά από κάθε σαρωτική νίκη της Βέρμαχτ.
Μπορεί και οι ΗΠΑ να συμπαραστέκονταν υλικά και ηθικά στη αγρίως δοκιμαζόμενη Βρετανία, αλλά τυπικά ήταν ουδέτερες ακόμα, και δεν φαινόταν εύκολο τότε, πως θα ξεπερνούσαν αυτή την ουδετερότητα. Ο νόμος περί υποχρέωσης στρατιωτικής θητείας και Γενικής επιστράτευσης, ψηφίστηκε στο Αμερικανικό Κογκρέσο, μόλις το επόμενο καλοκαίρι, του 1941, μόλις με μια ψήφο διαφορά, μόλις τρείς μήνες πριν από το Πέρλ Χάρμπορ. Το φθινόπωρο του 1940, η ανάμιξη της Αμερικής στον Πόλεμο φαινόταν πολύ μακρινό και πολύ απίθανο ενδεχόμενο. Για την ακρίβεια, ο Πόλεμος έμοιαζε να έχει τελειώσει...
Κι όμως, εκείνη τη στιγμή η Ελλάδα, λαός και ηγεσία, καθεστώς κι αντιπολίτευση, επέλεξαν να αντισταθούν. Να αντισταθούν πλήρως, αποφασιστικά, αδιαπραγμάτευτα κι ανυποχώρητα.
Πόσο «λογική» ήταν τότε εκείνη η επιλογή;
Σύμφωνα με τα συμβατικά μέτρα, καθόλου λογική, απολύτως «παράλογη».
Αν υπήρχαν τότε επαγγελματίες αναλυτές και τεχνοκράτες της διαχείρισης κρίσεων, θα εισηγούνταν ομόφωνα, την συνθηκολόγηση της Ελλάδας! Θα πίεζαν να διαπραγματευθεί η Ελλάδα, ακόμα και μείζονες εθνικές παραχωρήσεις, προκειμένου να ΜΗ βγει στον Πόλεμο, ή να βγει με το μέρος των τότε «νικητών»: Δηλαδή του Άξονα.
Ευτυχώς, δεν υπήρχαν τότε τέτοια golden boys, που καταλαβαίνουν τις τεχνικές παραμέτρους του προβλήματος, αλλά συχνά δεν καταλαβαίνουν τη φύση του και τη δυναμική των βασικών μεγεθών του.
Κι έτσι η Ελλάδα δεν πήγε με τους «νικητές», αντιστάθηκε στους «νικητές», υπέφερε τα πάνδεινα τα επόμενα δέκα χρόνια, αλλά κατάφερε να βγει κερδισμένη από τον Πόλεμο. Κι αν δεν εμπλεκόταν σε ένα καταστροφικό Εμφύλιο μετά το τέλος της Κατοχής, ίσως θα έβγαινε ακόμα δυνατότερη.
Η Ελλάδα πήγε με τους τελικούς νικητές του Πολέμου, γιατί επέλεξε να αντισταθεί στους «νικητές» της στιγμής, την ώρα που ξέσπαγε ο Πόλεμος.
Δεν ήταν υπολογισμοί ισχύος, δεν ήταν κάποια σπάνια διορατικότητα, ήταν προτάγματα Ελευθερίας που καθόρισαν τη στάση της.

Ας μεταφερθούμε, τώρα ένα χρόνο αργότερα. Μετά από τη νικηφόρα προέλαση του ελληνικού στρατού στα βουνά της Αλβανίας, και τη ταπείνωση της Μουσολινικής Ιταλίας, η Ελλάδα υφίσταται την επίθεση του Γερμανικού στρατού από τα βόρεια σύνορά της, τον Απρίλιο του 1941, και υποκύπτει. Βρίσκεται πλέον υπό τριπλή κατοχή. Κι όμως, έξη μήνες αργότερα ξεσηκώνεται ένα ανεπανάληπτο κίνημα Εθνικής Αντίστασης, που αγκαλιάζει τότε ολόκληρο τον Ελληνικό χώρο.
Την εποχή εκείνη ο, ελεγχόμενος από τις κατοχικές δυνάμεις, επίσημος τύπος επιχειρεί να κάμψει στο αντιστασιακό φρόνημα του Ελληνικού λαού.
Έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσαμε σήμερα, τα δημοσιεύματα της εποχής εκείνης:
«Είμεθα και ημείς Έλληνες», διαβάζουμε στις στήλες των τότε εφημερίδων, με τη χαρακτηριστική γλώσσα της εποχής.
«Θλιβόμεθα και ημείς από την κατοχήν της προσφιλούς ημών πατρίδος. Πλην κατανοούμεν ότι ο σήμερον διεξαγόμενος Πόλεμος θα κριθεί εκτός Ελλάδος.
-- Είτε οι Γερμανοί και οι Σύμμαχοί των θα νικήσωσιν εις τον Πόλεμον αυτόν, οπότε πάσα «αντίστασις» εν Ελλάδι, είναι ματαία.
-- Είτε οι Γερμανοί και οι Σύμμαχοί των θα χάσουν τον Πόλεμο, οπότε πάσα «αντίστασις» είναι περιττή.
Είτε οι Γερμανοί θα νικήσουν και δεν θα φύγουν ποτέ, είτε θα χάσουν και θα φύγουν έτσι κι αλλιώς.
Οπότε, εις πάσαν περίπτωσιν, η λεγόμενη «Αντίστασις» εν Ελλάδι, είτε είναι ματαία είτε είναι περιττή. Και μόνον θερμοκέφαλοι ή πράκτορες ξένων δυνάμεων προσπαθούν να παρασύρουν την αφρόκρεμα της Ελληνικής νεολαίας εις παράφρονας πράξεις καταστροφής και ολέθρου»
Αυτά έγραφαν τότε, από τις στήλες του ελεγχόμενου τύπου, οι κονδυλοφόροι των κατοχικών κυβερνήσεων και τα «παπαγαλάκια» των κατοχικών αρχών.
Προσπαθήστε να δείτε αυτή την προπαγάνδα, όχι με τα μάτια του σήμερα, όχι με τη γνώση του τι έγινε αργότερα, αλλά με τα μάτι του τότε.
Παρατηρείστε ότι η προπαγάνδα αυτή λογικά ήταν «τετράγωνη», δεν έμπαζε από πουθενά. Η υποταγή, η παθητικότητα, ο καιροσκοπισμός και η μοιρολατρία έμοιαζαν τότε απολύτως ορθολογικά θεμελιωμένες. Η Αντίσταση έμοιαζε απολύτως «παράλογη» και «τυχοδιωκτική»
Ευτυχώς, όμως, η ελληνικός λαός δεν άκουσε τότε «τη φωνή της λογικής», αλλά τη φωνή της καρδιάς και του φρονήματός του.
Ευτυχώς, δεν προσχώρησε στη «λογική της υποταγής», αλλά «παρασύρθηκε» από τα προτάγματα Ελευθερίας κι Αντίστασης.
Σήμερα είμαστε όλοι υπερήφανοι για την «παράλογη» εκείνη αντίσταση των πατεράδων και των παππούδων μας. Κι αντιμετωπίζουμε με περιφρόνηση την «τετράγωνη λογική» των εντεταλμένων κονδυλοφόρων της Κατοχής.

Τι θέλω να πώ;
Είναι, άραγε, σφάλμα να υπολογίζει κανείς προσεκτικά τους συσχετισμούς ισχύος; Είναι λάθος να επιλέγει κανείς την πολιτική που ελαχιστοποιεί τις ζημιές σε μια κρίση; Άραγε, δεν είναι σωστό, δεν το ακούμε τόσο συχνά τριγύρω μας, δεν το επαναλαμβάνουμε συνεχώς κι εμείς οι ίδιοι, ότι στα μεγάλα θέματα πολιτικής πρέπει να αποφασίζουμε με το μυαλό κι όχι με το συναίσθημα;
-- Όμως, τι θα πει αυτό;
-- Αλήθεια τι θα πεί να «να υποτάσσουμε το συναίσθημα στη λογική»;
Ακόμα και τη λογική της υποταγής;
Μόνο λογική έχουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές! Αυτοί, αν τους προγραμματίσεις σωστά, μπορούν να μεγιστοποιούν το όφελος, δεδομένων των περιορισμών που τους τίθενται κάθε φορά, και να αποφασίζουν το μικρότερο κακό. Αλλά οι ανθρώπινες κοινωνίες δεν είναι δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Έχουν νου, αλλά έχουν και καρδιά, διαθέτουν σκέψη, αλλά έχουν και κάτι που ΔΕΝ έχουν οι υπολογιστές: Συναισθηματική νοημοσύνη. Έχουν φόβους, έχουν ελπίδες, έχουν όνειρα, έχουν προσδοκίες, για τους ίδιους και τα παιδιά τους, έχουν αξίες, έχουν αισθητική, έχουν ελαττώματα, έχουν μικρότητες, έχουν κι αρετές, έχουν σύνδρομα αυτοκαταστροφής, αλλά κι εξάρσεις αυτοθυσίας.
Πώς μπορούν να προγραμματιστούν γραμμικά όλες αυτές οι ανθρώπινες ιδιότητες και να μπουν σε μια μήτρα υπολογιστικής βελτιστοποίησης;

Οι ανθρώπινες κοινωνίες θα αποφασίζουν πάντα και με το συναίσθημα. Ιδιαίτερα σε συνθήκες υπέρτατης κρίσης, θα αποφασίζουν κυρίως με το συναίσθημα.
Αλλιώς θα χάσουν την ανθρωπιά τους.
Αν αφαιρέσετε τις αξίες, τα προτάγματα, τους φόβους, τις φιλοδοξίες και την αισθητική, δεν μένει τίποτε «ανθρώπινο» από μια κοινωνία.
Οι ανθρώπινες κοινωνίες θα αποφασίζουν πάντα – σε κρίσιμες στιγμές – με το συναίσθημα. Και θα αποφασίζουν σωστά, αν ελέγχουν το συναίσθημα με τη λογική τους. Όχι αν υποτάσσουν το συναίσθημα στη λογική τους. Όταν η Λογική ελέγχει το συναίσθημα, όταν χαλιναγωγεί τις ενστικτώδεις αντιδράσεις, τότε εξανθρωπίζεται η κοινωνία. Όμως, όταν η λογική υποτάσσει το συναίσθημα, τότε η κοινωνία χάνει την ανθρωπιά της.
Τα ιδεολογικά προτάγματα είναι ακριβώς αυτό: η λογική – ή μάλλον η ιδεολογική επεξεργασία – των συλλογικών συναισθηματικών αντιδράσεων μιας κοινωνίας σε δύσκολες στιγμές. Ώστε να μη κυριαρχήσει ο φόβος, το μίσος, η παράνοια. Αλλά αρχές και αξίες, που διασώζουν μια κοινωνία και την ανθρωπιά της.
Τα ιδεολογικά προτάγματα Ελευθερίας είναι οι αρμοί με τους οποίους οικοδομήθηκε αυτό που ονομάζουμε σύγχρονος Πολιτισμός. Στη Δύση κι όχι μόνο...

Κι αυτό δεν είναι άρνηση της Λογικής. Είναι μια άλλη Λογική. Όχι η λογική της καθημερινότητας. Όχι η λογική υπό «κανονικές συνθήκες»...
Είναι η Λογική σε ακραίες καταστάσεις μεγάλων κρίσεων, μεγάλων στιγμών, όταν οι κοινωνίες αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης. Όταν δεν μετράνε οι λεπτές ισορροπίες και οι περίτεχνες εξισορροπήσεις. Όταν μετράνε τα μεγάλα άλματα και οι μεγάλες υπερβάσεις - της μικρότητας, της ατομικότητας, της καθημερινότητας.
Όταν ο Άνθρωπος αναμετράται με τον εαυτό του και τον ξεπερνά.
Όταν αναμετράται με τη μοίρα του και την υποτάσσει στη θέλησή του.
Όταν διαλέγει την Ελευθερία του και την πραγματώνει, ακόμα κι αν αυτή του την επιλογή την πληρώνει ακριβά.
Τα προτάγματα Ελευθερίας είναι η υπέρτατη Λογική που επιλέγει μια κοινωνία στις μεγάλες, στις δύσκολες στιγμές της.
Όπως ακριβώς στις κλίμακες των υποατομικών σωματιδίων παύει να ισχύει η Νευτώνεια Φυσική και ισχύει μια άλλη Φυσική – η Κβαντική.
Όπως ακριβώς στις κλίμακες των μεγάλων γαλαξιακών μαζών και των υψηλών ταχυτήτων, κοντά στην ταχύτητα του φωτός, επίσης παύει να ισχύει η Νευτώνεια Φυσική και ισχύει η Γενική Σχετικότητα του καμπυλωμένου χωροχρόνου.
Έτσι ακριβώς, στις μεγάλες, στις κρίσιμες ιστορικές στιγμές των λαών, παύουν να ισχύουν οι προσεκτικοί υπολογισμοί ισχύος, εξισορρόπησης συσχετισμών και ελαχιστοποίησης ζημιών, και ισχύει μια άλλη λογική: Εκείνη που υπαγορεύουν τα προτάγματα Ελευθερίας.
Είναι οι στιγμές που κάθε λαός κάνει το αναπάντεχο άλμα, ανάμεσα στις συμβατότητες της καθημερινότητάς του και τις παρακαταθήκες της Ιστορίας του.
Αλλάζει κώδικα Λογικής. Δεν γίνεται «παράλογος».
Αλλάζει κανόνες συμπεριφοράς. Δεν γίνεται «παρανοϊκός».
Ανακαλύπτει τον εαυτό του. Δεν «χάνει το μυαλό του».

Τελειώνω με μιαν ευχή:
Είθε ποτέ να μη ξανά-χρειαστεί να ξεφύγουμε από την πολύ βολική θαλπωρή της καθημερινότητάς μας.
Είθε ποτέ να μη ξανά-χρειαστεί να αναμετρηθούμε με την Ιστορία μας.
Αλλά καλού-κακού, ας έχουμε κάπου πρόχειρο στη βιβλιοθήκη μας το ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη: «Άσμα ηρωϊκό και πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας»:
Το ποίημα αυτό τελειώνει με το συγκλονιστικό στίχο, τη στιγμή που ξεψυχάει ο ήρωας:
Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο μες στο αίμα
Tου κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει:
Ελευθερία
Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν το δρόμο:
EΛEYΘEPIA
...
Του κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει!
...
Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο
Αύριο, αύριο, αύριο: το Πάσχα του Θεού!

Οι στίχοι αυτοί του Νομπελίστα ποιητή μας, δεν έχουν τίποτε το «ορθολογικό»
Έχουν όμως, προτάγματα Ελευθερίας, έχουν αλήθεια, έχουν μεγαλοσύνη,
Έχουν όλα αυτά που φτιάχνουν Πολιτισμό.
Και σας αγγίζουν, επειδή δεν υποτάξατε τα αισθήματά σας στην λογική σας, επειδή είστε άνθρωποι, όχι υπολογιστικές συσκευές, επειδή έχετε ψυχή, έχετε καρδιά, έχετε συναισθήματα, έχετε αισθητική.
Κι όσο έτσι είστε κι έτσι αντιδράτε,
το Πνεύμα που εκείνοι πότισαν με το αίμα τους, Ζει.
Ο πολιτισμός που εκείνοι μπόλιασαν με τη θυσία τους, Ζει.
Η μεγάλη παράδοση που εκείνοι άφησαν πίσω τους, Ζει
Και θα Ζεί αιώνια.


Ἀναδημοσίευσις ἀπὸ τὸ Δίκτυο 21, 27-10-2008.


Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Σελίδες Πατριδογνωσίας

Ἡ ἐθνικὴ δράση τῶν ἀρχιεπισκόπων Ἀθηνῶν Χρυσάνθου καὶ Δαμασκηνοῦ κατὰ τὴν γερμανικὴ κατοχή

αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος Φιλιππίδης

αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος Φιλιππίδης

Με την κατάρρευση του μετώπου, επακολούθησε η ξενική κατοχή και η αντίσταση συνάμα του περήφανου λαού μας. Τότε ακούστηκε και το άλλο όχι, το οποίο διεκήρυξε επισήμως ο Κομοτηναίος αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος Φιλιππίδης (1938-1941), ο από Τραπεζούντος, ο οποίος ευθαρσώς αρνήθηκε να συμμετάσχει στην συμβολική παράδοση της πόλεως των Αθηνών και εδήλωσε με παρρησία ότι: «Ο αρχηγός της Εκκλησίας δεν παραδίδει την πρωτεύουσα της πατρίδας του εις ουδένα ξένον. Ο αρχηγός της Εκκλησίας ένα καθήκον έχει: να φροντίσει διά την απελευθέρωσιν αυτής».

Όταν επίσης εζητήθη από τον ίδιο να ορκίσει την πρώτη κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου, ο αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος και πάλι αρνήθηκε, λέγοντας ότι: «Ο αρχηγός της Εκκλησίας δεν δύναται να ορκίσει κυβέρνηση σχηματιζόμενη υπό την διοίκηση του εχθρού της πατρίδος».
Αλλά και στον Γερμανό στρατάρχη των κατοχικών δυνάμεων στην Ελλάδα Φον Στούμε, τον οποίο εδέχθη ως επισκέπτη στην Ιερά Αρχιεπισκοπή, «ορθός, ατάραχος και γαλήνιος με ψυχρό και ανέκφραστο ύφος», έδειξε την έντονη δυσφορία του για την υπό των ναζιστικών στρατευμάτων κατάληψη της Ελλάδος. Όταν ο στρατάρχης του είπε: «Ο γερμανικός στρατός δεν έφθασε με εχθρικές διαθέσεις», ο αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος του απήντησε άφοβα και αυστηρά: «Κύριε στρατάρχα, πρωτίστως ο στρατός σας εισέβαλε σε έναν τόπον του οποίου ο λαός αγωνίσθηκε με πραγματική πίστη για την ελευθερία του… και εξακολουθεί πάντοτε να πιστεύει στα ιδανικά του. Η Ελλαδική Εκκλησία ευρέθη πάντοτε στο πλευρό του ελληνικού λαού στους αγώνες του… και να είσθε βέβαιοι ότι δεν θα λείψει να πράξει το καθήκον της και κατά την κρίσιμη αυτή περίσταση».

Από δε τον Ιούλιο του 1941 νέος αρχιεπίσκοπος εξελέγη ο από Κορίνθου Δαμασκηνός Παπανδρέου (1941-1949).

Ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός Παπανδρ�ου εξώφυλλο στο ΤΙΜΕ

Ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός Παπανδρέου εξώφυλλο στο ΤΙΜΕ

Ο Χρύσανθος έκτοτε ιδιώτευε, αλλά και εφησυχάζων ενίσχυε κάθε πατριωτική δράση. Ο γνωστός ως «ασύρματος του Δεσπότη» στην κατοχή εκρύπτετο και λειτουργούσε στην κατοικία του, επί της οδού Σουμελά στην Κυψέλη.
Ο αοίδιμος αρχιεπίσκοπος Αθηνών και μετέπειτα αντιβασιλεύς της Ελλάδος Δαμασκηνός Παπανδρέου (1891-1949) κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και σε διάφορες περιπτώσεις εκφώνησε λόγους και έδωσε τις πρέπουσες απαντήσεις στις προκλητικές και απειλητικές υποδείξεις των κατακτητών και των προδοτών συνεργατών τους. Αυτά τα ιστορικά ντοκουμέντα δημοσιεύουμε στο παρόν επετειακό άρθρο μας.

Η γερμανική κατοχή ανέδειξε το μέγεθος της ψυχικής δυνάμεως και της γενναιότητος του αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού. Όταν δηλαδή οι Γερμανοί εζήτησαν να επιστρατευτούν Έλληνες πολίτες για να σταλούν στο ρωσικό μέτωπο, ο Δαμασκηνός αντέδρασε με όλη του τη δύναμη για να αποφύγει η χώρα την εθνική αυτή συμφορά. Είχε κατηγορήσει ευθέως και απροκάλυπτα τους Γερμανούς κατακτητές από τον άμβωνα πολλές φορές, με αποτέλεσμα ο κατοχικός πρωθυπουργός Γ. Τσολάκογλου να τον απειλήσει λέγοντάς του: «Μακαριώτατε, προσέχετε μήπως οι Γερμανοί σας τουφεκίσουν» και ο Δαμασκηνός με το γνώριμο ύφος του απήντησε: «Οι στρατηγοί τουφεκίζονται, οι αρχιερείς απαγχονίζονται και είμαι έτοιμος προς τούτο».
Όσες φορές πάλι η γερμανική διοίκηση ζητούσε κατάσταση με τα ονόματα των ομήρων, ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός έγραφε πρώτο το όνομά του στην κατάσταση. Έτσι οι Γερμανοί ματαίωναν την εκτέλεση των Ελλήνων αγωνιστών. Όταν κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής επεχείρησε ο εχθρός να τον πείσει και να τον εκφοβίσει λέγοντάς του, ότι υπάρχει και ο βίαιος θάνατος, ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός απαντούσε με την φράση του αγωνιστή Κανάρη «Δαμασκηνέ, είσαι έτοιμος να πεθάνεις». Άφωνοι έμεναν κάθε φορά οι Γερμανοί.

Ήταν οι αρχές του έτους 1942, όταν οι στερήσεις και η πείνα με σύμμαχο τον βαρύτατο χειμώνα αποδεκάτιζαν τον ελληνικό λαό και κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας (Αθήνα, Πειραιά, κ.ά.). Και τότε ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός δεν παρέμεινε άπραγος ενώπιον του πόνου και του αφανισμού του ελληνικού λαού και έστειλε στον πατριάρχη Αλεξανδρείας Χριστόφορο το παρακάτω τηλεγράφημα: «Ελληνικός λαός αποθνήσκει εκ πείνης. Ελληνική φυλή εξολοθρεύεται. Ποιούμεθα έκκλησιν και ικετεύομεν εκ βαθέων ψυχής ευρεθή τρόπος σταλούν οπωσδήποτε τρόφιμα, πάση θυσία. Θέτομεν διάθεσιν υμών άπασαν περιουσίαν Εκκλησίας Ελλάδος, άμφια ιερέων, αρχιερέων και τιμαλφή ναών και μονών. + ο Αθηνών Δαμασκηνός».

Damaskinos - Scombie

Δαμασκηνός και Σκόμπυ

Μοναδικό ντοκουμέντο της γενναιότητος του αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού είναι ο λόγος που εξεφώνησε κατά την κηδεία του μεγάλου μας ποιητού Κωστή Παλαμά (1943), για την απώλεια του οποίου είπε: «Πενθεί η Ελλάς το μεγάλο της τέκνο. Μέσα στα δάκρυα και τους στεναγμούς της ξενικής κατοχής αποχαιρετά τον Κωστή Παλαμά, τον μεγάλο της ποιητή, που την έψαλλε στους στίχους του με λόγια προφητικά, δυνατά, αληθινά, λόγια που συγκλονίζουν βαθειά την ψυχή και μεταρσιώνουν και καλύπτουν την ιστορία αιώνων μακρών».
Την Μεγάλη Παρασκευή του 1943 και κατά την ακολουθία της αποκαθηλώσεως ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός με αφορμή τις πολλές, μεγάλες και τρομακτικές δοκιμασίες του ελληνικού λαού και ενώπιων των μυστικών πρακτόρων των κατακτητών είπε τα ακόλουθα:

«Σήμερον… ο καθένας μας φέρει τον σταυρό της δοκιμασίας του. Ο καθένας μας προχωρεί με βήμα βραδύ προς το δικό του Γολγοθά μέσα από πίκρες και θλίψεις. Οι πάντες υφιστάμεθα δεινά και στερήσεις και λύπες πολλές. Καθημερινώς πίνουμε το ποτήριο της οδύνης.
Στο μέσον όμως της μεγάλης δοκιμασίας αντλούμε παρηγορία και ανακούφιση, ενθυμούμενοι και παρακολουθούντες την αγωνία του Λυτρωτού μέχρι της Αναστάσεώς του, η οποία επισφραγίζει την νίκην του επί των δυνάμεων του κακού και του σκότους.
Παρηγορούμεθα και εγκαρτερούμε. Εγκαρτερούμε και ελπίζουμε. Ελπίζουμε και πιστεύουμε. Πιστεύουμε στην ημέρα της δικαιώσεως, στην λαμπροφόρο ημέρα της Αναστάσεως, στην απαλλαγή της πατρίδος μας από τα δεσμά της δουλείας του αλλοτρίου. Πιστεύουμε στην μεγάλη πανήγυρι της σωτηρίας.
Διερχόμεθα σήμερα και εμείς οι Έλληνες ορθόδοξοι χριστιανοί την τραγωδία του πάθους, με μόνη την προστασία του Παναγάθου Θεού. Στερούμεθα και σιωπούμε. Αδικούμεθα και εγκαρτερούμε. Δεν είμεθα κύριοι στον οίκο μας και υπομένουμε, ευρισκόμενοι υπό το πέλμα κατακτητών. Ευτυχώς, ούτε ο πόνος, ούτε οι στερήσεις κάμπτουν το θάρρος μας, ούτε και είναι δυνατόν να μας απομακρύνουν από την γραμμή του καθήκοντός μας. Και αν για μία στιγμή αποκαρδιωμένοι αναφωνήσουμε: «Πάτερ, ει δυνατόν παρελθέτω αφ’ ημών το ποτήριον τούτο», το πνεύμα της εγκαρτερήσεως και των θυσιών ανακτά πάνω μας την κυριαρχία του.
Διότι δεν είναι δυνατόν, δεν έχουμε το δικαίωμα να διαψεύσουμε την παράδοση τόσων αιώνων, παράδοση εθνική και χριστιανική, και να λιποψυχήσουμε στο μέσον του δρόμου. Αδελφοί Έλληνες, τέκνα της Εκκλησίας του Χριστού και της Ελλάδος… τα βαρειά και σκοτεινά νέφη, που καλύπτουν τον ουρανό της πατρίδος, συντόμως θα διαλυθούν και θα διασκορπιστούν και θα λάμψει πάλι ο ζωογόνος ήλιος της ελευθερίας».

Όταν τον Γενάρη του 1944 εκτέλεσαν πολλούς φυλακισμένους Έλληνες και δεν έδιδαν στους συγγενείς τους τα ονόματα των νεκρών, ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός επεσκέφθη την ανώτατη στρατιωτική γερμανική διοίκηση και μίλησε με σκληρή γλώσσα στους κατακτητές: «Εκτελέσατε τόσους Έλληνες πατριώτες, δεν καλέσατε ιερείς να εξομολογήσουν και να κοινωνήσουν τους μάρτυρες, στερώντας τους ακόμη και αυτή την ύστατη παρηγοριά της θρησκείας μας. Απαιτώ να μου δώσετε τα ονόματα των εκτελεσθέντων και να παύσει η αγωνία των πολλών άλλων χιλιάδων συγγενών των Ελλήνων, που έχετε φυλακισμένους και οι συγγενείς των θυμάτων, πατέρες, μητέρες, παιδιά, σύζυγοι, φίλοι και αγαπημένοι, να εκδηλώσουν τον σπαραγμό και τον πόνο τους, να υψώσουν ένα σταυρό με το όνομά τους στο μνήμα τους…».
Οι Γερμανοί επέμεναν στην άρνησή τους να δώσουν τα ονόματα των εκτελεσθέντων και τότε ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός τους έστειλε το εξής μήνυμα: «Θα προβώ στην εκσκαφή των νεκρών, για να αναγνωρισθούν οι εκτελεσθέντες και, αν νομίζετε, ας επιχειρήσετε να με εμποδίσετε». Τελικώς ο Δαμασκηνός έλαβε και τα ονόματα και τους εκτελεσθέντες νεκρούς.
Τέλος, τον Μάϊο του 1944, όταν είχε αρχίσει η κάμψη της Γερμανίας, ένας ανώτερος Γερμανός αξιωματικός επεσκέφθη στην οικία του τον αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, ο οποίος τις ημέρες εκείνες ήταν ασθενής και κλινήρης. Ο αξιωματικός μετέφερε στον αρχιεπίσκοπο την εντολή του ιδίου του Χίτλερ ότι έπρεπε να τον προστατεύσουν και να τον μεταφέρουν στην Γερμανία για ασφάλεια, λέγοντάς του: «Μακαριώτατε, παρακαλείσθε συνεπώς, να ετοιμασθείτε». Ο δε αρχιεπίσκοπος, αν και ασθενής, απάντησε ατάραχος και με αυστηρό ύφος: «Ευχαριστώ για τα ενδιαφέρον σας, αλλά δεν πρόκειται ποτέ να εγκαταλείψω την πατρίδα μου επ’ ουδενί λόγω. Εάν επιμένετε, μπορείτε να με μετακινήσετε, αλλά μόνον νεκρόν».
Αυτός υπήρξε ο εθνικός και θρησκευτικός γίγαντας της Ελλάδος, ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δαμασκηνός Παπανδρέου. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος έγινε αντιβασιλεύς της Ελλάδος και εκοιμήθη στις 20 Μαΐου 1949, σε ηλικία μόλις 58 ετών.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΛ. ΣΙΔΗΡΑΣ
από την εφημερίδα ΧΡΟΝΟΣ


Ἀναδημοσίευσις ἀπὸ τὸ ἱστολόγιον Ἀντιαιρετικὸν ἐγκόλπιον, 28-10-2008.


Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Σελίδες Πατριδογνωσίας

Μαρδοχαῖος Φριζής (1893-1940)

Μαρδοχαίος (Μορδεχάι) Φριζής
Αντισυνταγματάρχης του Ελληνικού Στρατού,
εβρα
ίος το θρήσκευμα.
Σκοτώθηκε πολεμώντας ηρωικά στα βουνά της Αλβανίας,
στις 5 Δεκεμβρίου 1940.

***

ΜΑΡΤΥΡΙΑ

Στον πόλεμο του '40, βρισκόμουν από τις 29 Νοεμβρίου νότια της Πρεμετής, έχοντας εγκαταστήσει το ΙΙβ Ορεινό Χειρουργείο μου στο χάνι Μερτσέκ, που ο συνταγματάρχης Μαρδοχαίος Φριζής πριν από λίγες μέρες είχε λευτερώσει στην ορμητική του προέλαση στην κοιλάδα του Αώου.
Στις 5 Δεκεμβρίου, το μεσημέρι, μας ήρθε το κακό μαντάτο πως ο Φριζής σκοτώθηκε, στις 11:20` όταν, έφιππος και κάτω από τα αδιάκοπα σφυροκοπήματα της εχθρικής αεροπορίας, καταγινόταν να εξασφαλίσει τη συνοχή στα τμήματά του.
Όπως μάθαμε -σαν κόπασε η αντάρα- ο παπάς του συγκροτήματος έτρεξε στον τόπο της θυσίας, φόρεσε βιαστικά το πετραχήλι του και, απιθώνοντας το δεξί του χέρι απάνω στο ματωμένο του μέτωπο, απάγγειλε με βαθιά συγκίνηση (Χριστιανός ιερέας αυτός) την επιθανάτια εβραϊκή προσευχή:

«Άκουσε Ισραήλ, ο Θεός είναι Είς και Μόνος»....

Είναι αλήθεια πως, στο βορειοηπειρωτικό μέτωπο, πολέμησε όλος ο λαός μας με μια ομοψυχία ακατάλυτη.
Και πολλοί είναι οι ανώνυμοι ήρωες, οι ανώνυμοι Φριζήδες, που έπεσαν εκεί «Ελευθέρων Εθνών προμαχούντες».
Όμως απ` όλους αυτούς, επώνυμους και ανώνυμους, ξεχωρίζουν οι δυό συνταγματάρχες: ο Δαβάκης και ο Φριζής. Είναι οι πρωτομάστορες και οι βασικοί συντελεστές του έπους του `40. Στην Πίνδο ο πρώτος, στο Καλπάκι ο δεύτερος, κράτησαν γερά και ύστερα, με στρατηγικούς ελιγμούς και τολμηρές αντεπιθέσεις, αναποδογύρισαν τον επιδρομέα και άλλαξαν την πορεία του πολέμου. Δίχως αυτούς τους «τρελλοσυνταγματαρχαίους», δεν θα υπήρχαν ίσως, νικητήρια.
Τα σίγουρα προμηνύματα του Δαβάκη «θα τους μαντρώσω» και τα βροντερά λόγια του Φριζή «θα τους τινάξω στον αέρα», θα αντηχούν αιώνια στον χώρο τον Ελλαδικό, δείγματα υψηλού επιτελικού στοχασμού και ασύγκριτης παλικαριάς.

Βασίλης Κρεμύδας, εφημερίδα Ακρόπολις 6-12-1979
Από το βιβλίο των Κ. Χατζηπατέρα - Μ. Φαφαλιού, «Μαρτυρίες 40-41»

***

Θεσσαλονίκη, 23 Οκτωβρίου 2002

Με αεροσκάφος C-130 της πολεμικής αεροπορίας έφτασαν στις 5μμ στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης τα οστά του ήρωα Ελληνοεβραίου συνταγματάρχη Μαρδοχαίου Φριζή, του πρώτου ανώτερου αξιωματικού που έπεσε μαχόμενος στην Αλβανία στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του.

Το οστεοφυλάκιο, καλυμμένο με την ελληνική σημαία, τοποθετήθηκε από αξιωματικό της πολεμικής αεροπορίας σε νεκροφόρα της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, ενώ τιμές απέδωσαν στρατιωτική μπάντα και άγημα της πολεμικής αεροπορίας.

Στην σεμνή αλλά συγκινητική τελετή παραβρέθηκαν ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Ντέιβιντ Σαλτιέλ, ο γιος και ο εγγονός του συνταγματάρχη Ιάκωβος και Μαρδοχαίος Φριζής, ο πρόεδρος του ΣΑΕ Αντρέας Αθενς, ο νεοεκλεγής νομάρχης Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Ψωμιάδης, ο πρόεδρος του Συνδέσμου ΟΤΑ Μείζονος Θεσσαλονίκης Μπάμπης Μπαρμπουνάκης και πολλά μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης.

Τα οστά του Μαρδοχαίου Φριζή αναγνωρίστηκαν πρόσφατα στην Αλβανία και θα ταφούν αύριο, στις 12 το μεσημέρι, στο νεκροταφείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης.

Σημαντική μέρα για την Ελλάδα

Ιδιαίτερα σημαντική χαρακτήρισε την σημερινή μέρα για την Ελλάδα και για τους Ελληνες Εβραίους, ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Ντέιβιντ Σαλτιέλ.

Τόνισε, δε, ότι η ιστορία του Μαδροχαίου Φριζή, που πέθανε ζητώντας από τους συμπολεμιστές του να πάνε μπροστά για την Ελλάδα, αποτελεί δείγμα της αφοσίωσης ομόθρησκων του στην πατρίδα.

Ο κ. Σαλτιέλ ευχαρίστησε τις ελληνικές αρχές, αλλά και το ελληνικό προξενείο στην Αλβανία για την συμβολή τους στην επιστροφή των οστών του Μαρδοχαίου Φρύζη στην πατρίδα, καθώς και τον γιο του συνταγματάρχη, Ιάκωβο, που δέχτηκε να ταφούν τα οστά στο νεκροταφείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης.

Όπως ανέφερε, στον πόλεμο του, 12.898 Εβραίοι Έλληνες εντάχτηκαν στις ένοπλες δυνάμεις της πατρίδας τους. Οι απώλειές τους ανέρχονται σε 513 νεκρούς και 3.743 τραυματίες. Η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης έχει ήδη ξεκινήσει τις εργασίες ανέγερσης μνημείου προς τιμήν τους, στο χώρο του νεκροταφείου της.

Ο γιος του συνταγματάρχη, Ιάκωβος Φριζής, ήταν ιδιαίτερα συγκινημένος και υπογράμμισε ότι δεν θα ξεχάσει τη σημερινή μέρα όσο ζει, επισημαίνοντας, παράλληλα, ότι δικαιώνεται ο αγώνας των Εβραίων που πρόσφεραν τόσα στην Ελλάδα.

Περαιτέρω, επισήμανε ότι ο πατέρας του δεν πρόσφερε μόνο την πρώτη νίκη στην Ελλάδα, αλλά και τη πρώτη νίκη των συμμάχων κατά των δυνάμεων του άξονα.

Από την πλευρά του, ο εγγονός του συνταγματάρχη Μαρδοχαίος Φριζής, ανέφερε ότι η ιστορία του παππού του δίνει απάντηση στους αντισημίτες.

Ο πρόεδρος του ΣΑΕ Ανδρέας Αθενς, επισήμανε ότι αποτελεί μεγάλη του τιμή την παρουσία του στην τελετή άφιξης των οστών του συνταγματάρχη.

Ποιος ήταν ο Μαρδοχαίος Φριζής

Ο αντισυνταγματάρχης του Ελληνικού Στρατού Μαρδοχαίος Φριζής γεννήθηκε το 1893 στην Χαλκίδα. Ήταν πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1916 κατατάχθηκε εθελοντικά στον στρατό και αποφοίτησε από τη Σχολή Ουλαμού με το βαθμό του ανθυπολοχαγού. Πολέμησε στο Μακεδονικό Μέτωπο, στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και έλαβε μέρος στην εκστρατεία της Ουκρανίας και στη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940 τον βρήκε διοικητή του υποτομέα Δελβινακίου της 8ης Μεραρχίας. Είναι αυτός που συνέλαβε τους πρώτους Ιταλούς αιχμαλώτους (15 αξιωματικούς, 700 οπλίτες), συνέτριψε την Ιταλική Μεραρχία Αλπινιστών "Τζούλια" και επικεφαλής του αποσπάσματος Αώου, ανέκοψε την προέλαση των Ιταλών επιτυγχάνοντας την αναστροφή του μετώπου και προχώρησε στο Αλβανικό έδαφος. Για τα λαμπρά στρατιωτικά του κατορθώματα δέχθηκε τηλεγραφικά συγχαρητήρια του βασιλιά Γεωργίου του Β' και του πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά, προαγόμενος σε συνταγματάρχη επ' ανδραγαθία.

Στις 5 Δεκεμβρίου σκοτώθηκε πολεμώντας έφιππος στην πρώτη γραμμή του μετώπου στην περιοχή Πρεμετής, από βολή ιταλικού αεροπλάνου

Προτομές του έχουν τοποθετηθεί έξω από το Πολεμικό Μουσείο στην γενέτειρά του Χαλκίδα καθώς και στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών.

Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων


Ἀναδημοσίευσις ἀπὸ τὸ ἱστολόγιον gerontakos, 5-12-2007.


Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Σελίδες Πατριδογνωσίας

Ἂς συμπληρώσουμε τὴν ξεχασμένη Ἱστορία τοῦ Ἔπους τοῦ 1940

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΜΕ ΕΥΘΙΞΙΑ, ΦΙΛΟΤΙΜΟ ΚΑΙ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ
Οι παρακάτω Αξιωματικοί απέδειξαν ότι είχαν φιλοπατρία, φιλότιμο, ευθιξία και υπερηφάνεια. Άραγε τους θυμάται κανείς; Βερσής Κων/νος του Σωτηρίου, Ταγματάρχης. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1901, του Α’ Συντάγματος Πεδινού Πυροβολικού. Αυτοκτόνησε στο 7ο χιλιόμετρο νότια Ιωαννίνων (ύψωμα Ραψίστας) στις 23 Απριλίου 1941, μη ανεχόμενος τη παράδοση των πυροβόλων της Μοίρας του, στους Γερμανούς.Ζήσης Ιωάννης του Δημητρίου, Υποστράτηγος. Γεννήθηκε στο Μακρύσι Φθιώτιδας το 1888 της Ταξιαρχίας Έβρου. Αυτοκτόνησε στα Ύψαλα Ανατολικής Θράκης, λόγω του παράσπονδου αφοπλισμού της Ταξιαρχίας του από τους Τούρκους(είχε μεταβεί εκεί για να μη παραδοθεί στους Γερμανούς) στις 9 Απριλίου 1941.Θεοδωράκης Ιωάννης του Γεωργίου, Αντισυνταγματάρχης. Γεννήθηκε στη Μάζα Χανίων, του 30ου Συντάγματος Πεζικού. Πέθανε στο 1ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 18 Απριλίου 1941(είχε μεταφερθεί εκεί μετά από απόπειρα αυτοκτονίας που έκανε, επειδή δε μπορούσε να ανεχθεί τη διάλυση της V Μεραρχίας Πεζικού.Διαμαντόπουλος Νικόλαος του Μιλτιάδη, Συνταγματάρχης. Γεννήθηκε στη Χαλκίδα Ευβοίας το 1892. Αυτοκτόνησε στις 8 Νοεμβρίου 1940(του αφαιρέθηκε η διοίκηση του 12ου Συντάγματος Πεζικού, επειδή κατά την επιστράτευση της 28ης Οκτωβρίου, σε βομβαρδισμό που δέχθηκε το κέντρο κατατάξεως επιστράτων επικράτησε πανικός).Ρόκος Ευθύμιος του Κων/νου, Συνταγματάρχης. Γεννήθηκε στη Ζαγορά Βόλου το 1891, του 23ου Συντάγματος Πεζικού. Αυτοκτόνησε στις 25 Δεκεμβρίου 1940(του είχε αφαιρεθεί η διοίκηση του Συντάγματος του, διότι σε βομβαρδισμό που δέχθηκε, επικράτησε πανικός.



Υποστράτηγος Παπαστεργίου Γεώργιος
Το ξέρατε ότι ο πιο υψηλόβαθμος Αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού(μαζί με τον Υποστράτηγο Ζήση) που σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου(ταυτόχρονα ήταν και ο μεγαλύτερος νεκρός σε ηλικία), δε σκοτώθηκε από ξένους, αλλά από Έλληνες;Ήταν ο Υποστράτηγος Παπαστεργίου Γεώργιος του Στεργίου που είχε γεννηθεί το 1882 στο Φανάρι Καρδίτσας και ήταν Διοικητής της V Μεραρχίας Πεζικού (Κρήτης). Από τις 29 Ιανουαρίου 1941 έως τις 24 Φεβρουαρίου 1941 που χρησιμοποιήθηκε η Μεραρχία στη «Μάχη της Πίνδου»(Τρεμπεσίνα), είχε τις περισσότερες απώλειες από κάθε άλλη Μεραρχία, χάνοντας το 60% της δυνάμεώς της. Τότε κυκλοφόρησε η φήμη ότι στέλνουν τους Κρητικούς στο θάνατο, επειδή ήταν «Βενιζελικοί» και σημειώθηκαν σοβαρά επεισόδια από συγγενείς των νεκρών στη Κρήτη. Τελικά όταν επέστρεψε ο Παπαστεργίου στη Κρήτη (χωρίς τους άνδρες του, γιατί αντικαταστάθηκε) στις 29 Απριλίου 1941 στο Καστέλι Κίσσαμου Χανίων, δολοφονήθηκε από συγγενή θύματος. Τελικά αποδείχθηκε ότι ο Παπαστεργίου δεν είχε καμία σχέση με αυτά που του καταλόγιζαν και έως σήμερα δεν αποδειχθεί τίποτα, για μεροληπτική χρησιμοποίηση της V Μεραρχίας στη «Μάχη της Πίνδου», από στρατιωτικούς ή πολιτικούς.


ΤΟΥΣ ΘΥΜΑΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ ΑΡΑΓΕ; κ Ρεπούση τούς ξέρετε;
Κατά τη διάρκεια της «Μάχης της Πίνδου» συνέβη ένα περιστατικό το οποίο είναι άγνωστο, γιατί όπως είπαμε κανείς πλέον δεν ενδιαφέρεται για τους νεκρούς της περιόδου 1940-41 και κανένα δεν τον νοιάζει για τις συνθήκες που πολεμούσαν τότε οι Έλληνες. Στις 22 Ιανουαρίου 1941 οκτώ Εύζωνες του 39 Συντάγματος Ευζώνων απεβίωσαν πάνω στο ύψωμα 1630(ύψωμα Παπακώστα) από το κρύο(σε χιονοθύελλα) κι όλοι ήταν από το νομό Αιτωλοακαρνανίας. Εκείνη τη περίοδο είχαν σημειωθεί στη περιοχή, θερμοκρασίες μέχρι – 37ο C. Φυσιολογικά αυτοί οι δύστυχοι είχαν τοποθετηθεί σκοποί πάνω στο ύψωμα και απεβίωσαν όλοι, από το τρομερό κρύο. Τα ονόματά τους:Κουβέλης Γεώργιος του Χριστοδούλου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Μαχαιρά Βόνιτσας Αιτωλοακαρνανίας το 1917, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.Λώλος Γεώργιος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Ζευγαράκι Μεσολογγίου Αιτωλοακαρνανίας το 1916, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.Μίρης Πέτρος του Γεωργίου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Βλάσιο Τριχωνίδας Αιτωλοακαρνανίας το 1916, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.Παπαδαντώνης Ευθύμιος του Ευαγγέλου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μπουρλέσια Μεσολογγίου Αιτωλοακαρνανίας το 1915, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.Πελεκάνος Μιχαήλ του Εμμανουήλ. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Παντάνασσα Τριχωνίδας Αιτωλοακαρνανίας το 1915, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.Πελέκης Βασίλειος του Χριστοφόρου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Κρυονέρι Ναυπακτίας Αιτωλοακαρνανίας το 1915, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.Τσαφάς Αγησίλαος του Γεωργίου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στους Παπαδάτες Μεσολογγίου Αιτωλοακαρνανίας το 1915, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.Ζώης Ιωάννης του Παναγιώτη. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Παλαιοχωράκι Ναυπακτίας Αιτωλοακαρνανίας το 1918, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941 (προφανώς τον σκέπασε το πολύ χιόνι)Αλήθεια…


Τους ξέρει κανείς; Τους θυμάται κανείς; Τους έχουν τιμήσει;
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΙΕΡΕΙΣ ΕΠΕΣΑΝ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ
Κατά τη διάρκεια της ''Μάχης της Πίνδου'', ο Στρατός μας, έχει καταγαγραμμένους και δύο σρτατιωτικούς ιερείς, που σκοτώθηκαν για τη πατρίδα.Μπαζιώτης Ιερόθεος του Βασιλείου, Υπολοχαγός(ΙΕΡΕΑΣ). Γεννήθηκε στο Ναύπλιο Αργολίδας το 1901, του 67ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο Πόγραδετς στις 3 Δεκεμβρίου 1940.Τσάκωνας Χρήστος του Θεολόγου, Υπολοχαγός (ΙΕΡΕΑΣ). Γεννήθηκε στο Δελβινάκι Ιωαννίνων το 1913, ΤΟΥ 40ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Περιστέρι Πωγωνίου σε βομβαρδισμό στις 26 Νοεμβρίου 1940.


''ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΡΑ'Ι'ΑΝ'' ΕΙΧΑΜΕ ΚΙ ΕΜΕΙΣ
Ξέρουμε ότι η ιστορία της ταινίας ''Η διάδωση του στρατιώτη Ράϊαν'' ήταν φανταστική. Επίσης ξέρουμε ότι το Χόλιγουντ, εάν όντως υπήρχαν τέτοιες περιπτώσεις, θα της είχε κάνει όλες ταινίες. Κι όμως στην Ελλάδα υπήρχαν πραγματικές περιπτώσεις ''Ράϊαν'' και εμείς το αγνοούμε και πλέον κανείς δεν ασχολείται με τους ήρωες του ' 40. Υπάρχουν περίπου 70 περιπτώσεις που δύο νεκροί είχαν το ίδιο επίθετο, το ίδιο πατρώνυμο και τον ίδιο τόπο γεννήσεως(χωριά). Φυσικά για ξαδέλφια δε το συζητάμε. Χαμός. Σας παραθέτουμε τρεις περιπτώσεις μόνο(αδέλφια και ξαδέλφια) για να καταλάβετε(τα στοιχεία τα πήραμε από το βιβλίο της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, ''Αγώνες και Νεκροί 1940-45':
A.ΒΑΒΟΥΡΑΚΗΣ: ΑΔΕΛΦΙΑ1.Σελίδα 80. Βαβουράκης Ανδρέας του Στυλιανού. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κοξαρέ Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης το 1915, του 44ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο ύψωμα Πούντα Νορντ (Σέντελι) στις 27/02/1941.
2.Σελίδα 81. Βαβουράκης Κων/νος του Στυλιανού. Δεκανέας. Γεννήθηκε στην Κοξαρέ Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης το 1913, του 44ου Συντάγματος Πεζικού. Πέθανε στο Β1 Πεδινό Νοσηλευτικό Τμήμα-Κόσινα(τραυματίας μάχης υψώματος Πούντα Νορντ) στις 12/02/1941.
3.Σελίδα 81. Βαβουράκης Σπυρίδων του Στυλιανού. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κοξαρέ Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης το 1912, του 44ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο ύψωμα Πούντα Νορντ (Σέντελι) στις 17/02/1941.
Β. ΒΑΒΟΥΡΑΚΗΣ: ΞΑΔΕΛΦΙΑ1.Βαβουράκης Ευριπίδης του Αρτεμίου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη Ρεθύμνης το 1907, του 50ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύτηκε στο Μάλι Σπαντάριτ (Β. Κλεισούρας) στις 12/03/1941.
2.Βαβουράκης Στυλιανός του Δημητρίου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη Ρεθύμνης το 1919 του 29ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο Μπούμπεσι (ΒΔ Κλεισούρας) στις 13/04/1941.
3.Βαβουράκης Κωνσταντίνος του Ανδρέα. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη Ρεθύμνης το 1913, του 44ου Συντάγματος Πεζικού. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα Πούντα Νόρντ (Σέντελι) στις 18/02/1941.
4.Βαβουράκης Σπυρίδων του Εμμανουήλ. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη Ρεθύμνης το 1915, του 44ου Συντάγματος Πεζικού. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα Πούντα Νόρντ (Σέντελι) στις 17/02/1941.
Γ.ΠΡΙΝΤΕΖΗΣ: ΞΑΔΕΛΦΙΑ
1.Πρίντεζης Αντώνιος του Τζώρτζη. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μάννα Σύρου Κυκλάδων το 1910, του 52ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1220(Α Κλεισούρας), στις 24/12/1940.
2.Πρίντεζης Εμμανουήλ του Πέτρου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μάννα Σύρου Κυκλάδων το 1910, του 52ου Συντάγματος Πεζικού. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα 1220(Α Κλεισούρας), στις 24/12/1940.
3.Πρίντεζης Δομίνικος του Φραγκίσκου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μάννα Σύρου Κυκλάδων το 1910, του 52ου Συντάγματος Πεζικού. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα 1220(Α Κλεισούρας), στις 24/12/1940.


ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΟΥ: Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΝΣΤΟΛΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΟΥ ΣΚΟΤΩΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ
Αγγελική Χειμαριώτου.Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Ελλάδα σύμφωνα με το επίσημο βιβλίο της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του Γενικού Επιτελείου Στρατού (όπου αναγράφονται όλοι οι νεκροί με κάποιο μίνι βιογραφικό για τον καθένα) είχε συνολικά 15.557 νεκρούς ή αγνοούμενους Αξιωματικούς και Οπλίτες. Το γνωρίζατε ότι υπήρχε και μια γυναίκα;Στη σελίδα 509 του παραπάνω βιβλίου, αναγράφεται το εξής:''Χειμαριώτου Αγγελική του Δημητρίου. Εθελόντρια Αδελφή Νοσοκόμος: Γεννήθηκε στην Άρτα το 1921, του Στρατιωτικού Νοσοκομείου Άρτας. Φονεύθηκε στην Άρτα σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 19 Απριλίου 1941''.

Πηγή: Από ένα blog μαθητού Γυμνασίου της Βέροιας του Ερευνητή της Βέροιας


Ἀναδημοσίευσις ἀπὸ τὸ ἱστολόγιον Νυκτερινός Επισκέπτης, 28-10-1940.


Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Σελίδες Πατριδογνωσίας

Ἕνα συγκινητικὸ ἡμερολόγιο ἀπὸ τὸ μέτωπο καὶ μιὰ φωτογραφία ποὺ ἀναζητεῖ τρία πρόσωπα

Πιστέψτε με. Δεν υπάρχουν πολλά πράγματα σχετικά με το Επος του '40 που μπορούν να με συγκινήσουν. Εχω διαβάσει αρκετά κι έχω ακούσει άλλα τόσα, όπως οι περισσότεροι εξ υμών άλλωστε, τα περισσότερα συγκινητικά. Εχω θαυμάσει τις αντοχές του ανθρώπου αλλά και τα ανδραγαθήματα των Ελλήνων, έχω συμπονέσει τους ηττημένους και σε μερικές περιπτώσεις τους νικητές.

Εχω αμφισβητήσει, όπως είναι του συρμού τελευταία, τη σκοπιμότητα του μεγάλου εκείνου πολέμου. Και έχω επιστρέψει με την ταπεινότητα του απλού αναγνώστη ξανά στις πρωτογενείς μαρτυρίες και στις λεπτομέρειες που συνθέτουν -ψηφίδες αυτές- έναν πίνακα με τόσα πρόσωπα όσα η ίδια η ιστορία βάφει με τα ανεξίτηλα χρώματα της μνήμης. Νόμιζα όμως ότι δεν θα ξαναβρώ την αθώα ματιά των 18 χρόνων, που όλα τα διαβάζει, όλα τα πιστεύει, όλα τα θαυμάζει. Πριν από δύο εβδομάδες επέστη η ώρα να αναθεωρήσω.

Οταν έφτασε στα χέρια μου το βιβλίο "Ημερολόγιο από το Μέτωπο" του Μιλτιάδη Νικολάου το πρώτο σημείο που πρόσεξα είναι η σεμνή και επιμελημένη έκδοση από τον γνωστό εκδοτικό οίκο Κασταλία.
Ομως η αποκάλυψη ήρθε όταν άρχισα να το διαβάζω. Διότι δεν πρόκειται για μια ηρωική αφήγηση, για ένα ακόμη χρονικό κατορθωμάτων ενός πολεμιστή στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Είναι μόνο η πορεία της ψυχής του Μιλτιάδη Νικολάου από το Δίστομο στην Αλβανία και πάλι στο Δίστομο. Είναι τα όνειρα ενός 32χρονου νέου, είναι η ανάσα της ίδιας της ζωής όπως προσαρμόζεται στη δίνη του πολέμου και στη σκιά του θανάτου. Είναι όλες οι αξίες του ανθρώπου σε λίγες γραμμές, όλες οι δοκιμασίες του πνεύματος και του σώματος σε λίγες σελίδες, είναι η μορφή και το σχήμα του θαύματος που συντηρεί στην κόψη του το άτομο από τη μια και την κοινωνία από την άλλη.

Η γλώσσα στην οποία γράφει ο Μιλτιάδης Νικολάου είναι άμεση και περιεκτική. Λαϊκή και λόγια μαζί, αισθαντική, τρυφερή και σκληρή ταυτόχρονα, δυνατή, λιτή και όμως πλήρης πληροφοριών σε κάνει να νοσταλγείς την εποχή που η δημόσια εκπαίδευση στην Ελλάδα παρήγαγε τέτοιους τεχνίτες/διανοούμενους.
Η αφήγηση είναι στρωτή και πολύ ενδιαφέρουσα. Είναι εντυπωσιακό και συνάμα διδακτικό πόσο ο απλός λόγος παράγει τέτοιο αποτέλεσμα όταν προέρχεται από ένα πλούσιο ψυχικό κόσμο. Δεν θα συνεχίσω με μια κριτική στο αφήγημα που του είναι βέβαια και παντελώς άχρηστη, καθώς το κείμενο μιλάει από μόνο του.

=========================================================

Μερικά όμως βιογραφικά στοιχεία για τον Μιλτιάδη Νικολάου, το τραγικό αυτό πρόσωπο, είναι απαραίτητα.

Ο Μιλτιάδης Ν. Νικολάου γεννήθηκε στο Δίστομο το 1907. Μετά το Δημοτικό παρακολούθησε το Σχολαρχείο (το Λύκειο της εποχής). Το επάγγελμά του ήταν τσαγκάρης, υποδηματοποιός. Οταν έφυγε για το μέτωπο επίστρατος στις 28 Οκτωβρίου του 1940 σε ηλικία 32 ετών, ήταν ήδη παντρεμένος με την Κονδυλία Καίλη και πατέρας δύο κοριτσιών ενώ η γυναίκα του ήταν έγκυος σε ένα τρίτο.

Ο Μιλτιάδης Ν. Νικολάου επέστρεψε από την Αλβανία στο Δίστομο στις 3 του Μάη του 1941. Ομως η άγρια, η τραγική του μοίρα δεν είχε ημερώσει. "Στις 10 Ιουνίου του 1944 σφάζεται από τους Γερμανούς μαζί µε την αγαπηµένη του σύντροφο, τις δύο λατρευτές θυγα­τέρες του, και σώζεται η Νίτσα µέσα στον άγριο Εσπερινό της σφαγής του Διστόµου. Η Νίτσα πεντάρφανη επιβιώνει, παντρεύεται, γεννάει δύο γιους, ο πρώτος πήρε το όνοµα του, Μιλτιάδης Σφουντούρης, τώρα δικηγό­ρος, όπως και ο µικρότερος γιος ο Κώστας, µα κυρίως αποστάγµατα και οι δύο του βαθιόριζου και πολύτιµου ανθρωπισµού του παππού Μιλτιάδη", όπως αναφέρει ο Ευστάθιος Σταθάς στο επίλογο του βιβλίου.

Αυτή ήταν η μοίρα του Μιλτιάδη Νικολάου που βρέθηκε ανάμεσα στις μυλόπετρες της ιστορίας. Εκείνος και εκατομμύρια άλλοι αυτούς τους μαύρους καιρούς. Κι αν δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για τη χαμένη ζωή του, κάνουν ό,τι μπορούν για τη μνήμη του η μοναδική επιζήσασα κόρη του Νίτσα Σφουντούρη και οι εγγονοί του με την έκδοση αυτού του βιβλίου. Δεν είναι το ίδιο αλλά είναι κάτι. Για την ακρίβεια είναι κάτι πολύ μεγάλο και σπουδαίο...

=======================================================

Μια φωτογραφία αναζητεί τρία πρόσωπα
Αυτή η φωτογραφία είναι συλλεκτική καθώς για πρώτη φορά δημοσιεύεται στο δίκτυο. Ο Μιλτιάδης Νικολάου είναι ο πρώτος από αριστερά. Οι υπόλοιποι τρεις είναι άγνωστοι στην οικογένεια του Μ. Νικολάου. Αν κάποιος γνωρίζει ποιοι εικονίζονται ή άλλες σχετικές πληροφορίες μπορεί να απευθύνεται στη viotia.


====================================================================
Αποσπάσματα: "Ημερολόγιο από το Μέτωπο"

Στις 29 Οκτωβρίου όλοι οι Διστομίτες φθάνουν στη Λαμία και παρουσιάζονται στο 42 Σύνταγμα Ευζώνων. Δείτε την εκκίνηση της μεγάλης περιπέτειας με τα λόγια του Μιλτιάδη Νικολάου.









==========================================

Η συνάντηση με συγχωριανούς/κοντοχωριανούς είναι γιορτή για τους φαντάρους διαχρονικά, πολλώ μάλλον σε πολεμικές συνθήκες.










=====================================================

Χριστούγεννα στο μέτωπο, στα χιονισμένα αλβανικά βουνά. Κρύο, συνθήκες άθλιες αλλά ούτε κουβέντα γκρίνιας. Λιτή καρτερία, λακωνική περιγραφή χωρίς παράπονα και μεμψιμοιρίες. Μια φορά άντρες...

Να σημειώσω και τη φράση που χρησιμοποιεί ο Μιλτιάδης Νικολάου "...που φάγανε κιβώτια από την πείνα και τα σαμάρια των...". Πίστευα ακούγοντας διαρκώς τη φράση "έφαγαν τα σαμάρια τους" πως σημαίνει ότι κάποιοι μάλωσαν πολύ σοβαρά. Φαίνεται ότι έχω καταλάβει λάθος και πως η φράση σημαίνει "τρώω από την πείνα ό,τι βρω".










================================================

Στιχάκια αγάπης λαμβάνει στις 31 Μαρτίου του 1941 από τη γυναίκα του ο Μιλτιάδης Νικολάου. Τα καταγράφει επιμελώς, με μια απόλυτη τρυφερότητα που συγκινεί.










============================================

Και η επιστροφή στο Δίστομο. Αν δεν γνωρίζαμε το τέλος θα συμμεριζόμασταν τη χαρά του Μιλτιάδη Νικολάου, που τόσο ωραία περιγράφει και σαν να βιάζεται να κλείσει το ημερολόγιό του για να αντικρίσει τον τόπο του και τους δικούς του.








=============================================

Η κ. Νίτσα Σφουντούρη-Νικολάου

Χωρίς αμφιβολία ο Μιλτιάδης Νικολάου είχε ταλέντο στην αφήγηση. Και το χάρισμα αυτό φαίνεται ότι το κληρονόμησε η κόρη του κ. Νίτσα Σφουντούρη-Νικολάου, η οποία κλείνει το βιβλίο με ένα συγκλονιστικό σημείωμα, για το Δίστομο, για τον πατέρα της, για τη μητέρα της και τις αδελφές της. Για τους Γερμανούς, για τους αντάρτες, για τη σφαγή και για την ζωή της. Για τη γιαγιά που τη μεγάλωσε, για τα παιδιά της και για τα εγγόνια της. Παραθέτω εδώ ένα απόσπασμα όπου η κ. Νίτσα Σφουντούρη διηγείται πώς ξέφυγε από τους Γερμανούς. Είναι πραγματικά μια κινηματογραφική περιγραφή, σκληρή και ανθρώπινη, δυνατή και εύθραυστη, μια -τολμώ να πω- αληθινή εικόνα.


=======================
Το βιβλίο Ημερολόγιο από το Μέτωπο, του Μιλτιάδη Νικολάου θα το βρείτε στα βιβλιοπωλεία Ιανός, Σταδίου 24, Πολιτεία. Ασκληπιού 1 και 3, Ελευθερουδάκη, Πανεπιστημίου και σε άλλα στο κέντρο των Αθηνών. Επίσης στο βιβλιοπωλείο Ρουσάκη στο Δίστομο, στον Πολιτισμικό Σύλλογο Διστόμου και στις Εκδόσεις Κασταλία τηλ. 210-3215280
============================


Ἀναδημοσίευσις ἀπὸ τὸ ἱστολόγιον βοιωτία, 27-10-2008.


Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Σελίδες Πατριδογνωσίας

Ἡ γενιὰ τοῦ ᾿40

Η γενιά του '40

Διαβάζω: «Η εχθρική αντεπίθεση του Μαρτίου έχει εκδηλωθεί. Το 731 έχει μεταβληθεί σε ηφαίστειο. Οι φαντάροι μας, πεσμένοι με την κοιλιά στους λάκκους των οβίδων, πυροβολούν, χωρίς διακοπή, για να συγκρατήσουν το εχθρικό πεζικό. Ο δάσκαλος – έτσι έχει βαφτίσει τον διοικητή του ο λόχος, γιατί δημοδιδάσκαλος είναι το επάγγελμά του – με προβιές και επιδέσμους, γύρω από τα κρυοπαγημένα πόδια του, αντί για παπούτσια, χωρίς να προφυλάγεται τρέχει νευριασμένος από διμοιρία σε διμοιρία και δίνει οδηγίες.

- Μην πυροβολείτε στα στραβά, παιδιά! Μην ξοδεύετε ασκόπως τις χειροβομβίδες σας, τους λέει. Κι όταν ο ταγματάρχης του φωνάζει να μην εκθέτει τόσο τον εαυτό του, ο δάσκαλος του απαντάει:

- Φοβάμαι μήπως χάσουμε σήμερα το ύψωμα. Και τι θα δικαιολογηθώ ύστερα εγώ στους μαθητές μου, άμα γυρίσω στο σχολείο;» (Χρ. Ζαλοκώστα, «Πίνδος», εκδ. «Εστία», σελ. 194).

Εθνική επέτειος σε λίγες μέρες. Ίσως σταματήσουν, έστω και για μια μέρα, οι τσιρίδες για την παγκόσμια οικονομία, για τα χρηματιστήρια, που τα ονομάζουν και «ναούς του χρήματος», για τα επιτόκια. Η ζούγκλα της «πανελεύθερης αγοράς», του εξοντωτικού ανταγωνισμού, η εξασφάλιση, όχι του ανθρώπου, αλλά των καταθέσεων. Η Νέα Τάξη αντιπαθεί τον άνθρωπο, χρησιμότερες είναι οι καταθέσεις. Αυτές να μη χαθούν…

Η γιορτή του «ΟΧΙ», να ανασάνουμε λίγο και λίγο ψηλότερα να σηκωθούμε, θα βάλουμε και την σημαία μας στο μπαλκόνι – ευλογημένη παράδοση- θα ακούσουμε και τον εθνικό μας ύμνο, τον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν», που λέγεται πως όταν το 1826 τον διάβασε ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Κάνιγκ, συνέταξε αμέσως το Πρωτόκολλο με το οποίο αναγνώριζε την αιμόφυρτη πατρίδα ως κράτος. Πριν από δυο – τρία χρόνια επανεκδόθηκε φωτοτυπημένος ο τύπος της εποχής του ‘40.

Στην τότε εφ. «Πρωΐα» δημοσιεύτηκε επιστολή μιας μάνας, χήρας από τα Μέγαρα, που μόλις είχε λάβει τον πολεμικό σταυρό ανδρείας του σκοτωμένου γιου της. (Δεν πήγαν να σκοτώσουν εκείνα τα παιδιά, πήγαν να πεθάνουν για την πατρίδα τους). Έγραφε η χαροκαμένη μάνα στην επιστολή: «Ο Δημητρός μου, ο μοναχογιός μου, προστάτης των τριών κοριτσιών μου, έπεσε υπέρ πίστεως και πατρίδας. Χαλάλι της πατρίδος ο Δημητρός μου. Ας ήτανε να πέθαινα κι εγώ πολεμώντας μαζί του. Ζήτω η Ελλάς». Τέτοιοι δάσκαλοι, που ντρέπονταν να ντροπιαστούν, και τέτοιες μάνες, που χαλάλιζαν μονάκριβους στην πατρίδα, ανέστησαν και ανέθρεψαν τη γενιά του ’40. Γι’ αυτό αναφωνούσε λογοτέχνης του καιρού εκείνου: «Βγάλτε τα στεφάνια της νίκης από τα κεφάλια των στρατιωτών και φορέστε τα στα κεφάλια των μανάδων και των δασκάλων τους». Παρένθεση. Ακόμη να ανεγερθεί ένα μνημείο για τους ήρωες του 1940 στη Βόρεια Ήπειρο. Οι Ιταλοί φρόντισαν να περισυλλέξουν τους νεκρούς τους και να δημιουργήσουν περίλαμπρο κοιμητήριο. Σκορπισμένα σε κλεισούρες και αετοράχες τα «κόκαλα τα ιερά» των Ελλήνων στρατιωτών. Κάτι πάει να γίνει και προσκρούει σε αλβανικές αντιρρήσεις. Ως γνωστόν το «τετρομαγμένο» ΥΠΕΞ δεν ανοίγει τέτοια θέματα. Θα σκούζουν και οι «προοδευτικοί»…).

Ντρέπονταν ο πατριδοφύλακας δάσκαλος να φυλαχτεί από τις σφαίρες, ντρέπονταν τους μαθητές του. Παράξενα πράγματα. Το κράτησε το ύψωμα, γιατί έστεκε εκεί πάνω και το «καλυβάκι», η μητέρα η μεγαλόψυχη στο πόνο και στη δόξα, η πατρίδα.

Τώρα χάνονται ένα ένα τα υψώματα, οι κορφές, τότε μεγαλουργούσαν οι καρδιές, τώρα μεγαλουργούν οι καταθέσεις. Τότε οι δάσκαλοι αγωνίζονταν για το βλέμμα των μαθητών τους. Τώρα μόνο για δίκαια οικονομικά αιτήματα κι ας μπήκε η λέπρα του αφελληνισμού μες στα σχολεία. Τότε οι δάσκαλοι γίνονταν «οι χαμένοι ανθυπολοχαγοί της Αλβανίας», τώρα «δοξάζονται» οι συνδικαλιστές, οι μίζεροι, οι πενταροκυνηγοί, που λέγονται ακόμη «δάσκαλοι», κι ας ξέχασαν πότε αντίκρισαν για τελευταία φορά πρόσωπα μαθητών. Χαμήλωσε η πατρίδα μας, δεν έχει υψώματα. Ξεθώριασε το ύψωμα που λέγεται Μακεδονία. Μας κυβερνούν γονατισμένοι. Ένα νεύμα της αμερικανοσκοπιανής συμπαιγνίας και είναι έτοιμοι να παραδώσουν το όνομά μας. Το ’40 κρατήθηκαν τα υψώματα, γιατί τα υπερασπίστηκε μια «γενιά». Τώρα τα κουρσεύουν οι εχθροί, γιατί καταντήσαμε μάζα, καταναλωτές- έτσι μας αποκαλεί νυχθημερόν το βοθροκούτι – δεν υπάρχει «γενιά» να αντισταθεί. Και εκείνο το ύψωμα εκεί κάτω, η Κύπρος, η έσχατη γωνιά της Ρωμιοσύνης, τουρκοπατιέται. Λησμονούν οι τωρινοί «κατευναστές», τα τσόφλια της υποτέλειας, πως το Κυπριακό δεν είναι πρόβλημα «δίκαιης και βιώσιμης λύσης». «Το Κυπριακό ξεκίνησε, υπήρξε και είναι πάντα, πρόβλημα ελευθερίας. Πρόβλημα στέρησης της ελευθερίας ενός πανάρχαιου γηγενούς και ακμαίου κομματιού του Ελληνισμού». Είναι λόγια της εγκλωβισμένης, στη σκλάβα βόρεια Κύπρο, δασκάλας Ελένης Φωκά, «δασκάλας του Γένους». (Θυμάμαι, μου έλεγε, όταν ήρθε στο Κιλκίς προ ετών, πως κάθε πρωί ζωγράφιζαν οι «ελεύθεροι πολιορκημένοι» μαθητές της στον πίνακα την σημαία και σιγοψιθύριζαν τον Εθνικό μας Ύμνο. Αυτό είναι «κρυφό σχολειό». Το Γένος μας έτσι άντεξε και έτσι θα αντέξει).

Και η άλλη, ψηλά, βόρεια ελληνίδα γη, το ύψωμα της Θράκης, πολιορκείται.

Το καρκίνωμα που λέγεται τουρκικό προξενείο, απλώνει τα δηλητήριά του. Το «επίσημο κράτος» σιωπά συνένοχα. Φοβάται. Έτσι «ανεπαισθήτως» μεταβαλλόμασε σε δορυφόρο της εξ ανατολών συμμάχου. Σαν να μας έβλεπε, εμάς τα εγγόνια του,ο παππούς μας, ο Αντισθένης, όταν έλεγε: «Όστις δε ετέρους δέδοικεν, δούλος ων λέληθεν», όποιος φοβάται τους άλλους, καταλήγει δούλος τους, χωρίς να το καταλάβει (ανεπαισθήτως).

Θυμήθηκα πάλι τη μάνα που καμάρωνε εν σπαραγμώ τον ήρωα γιο της. Γράφουν οι εφημερίδες της εποχής, πως τότε οι μάνες οι Ρωμιές, ξεπροβόδιζαν τα παιδιά τους σαν τις αρχαίες Σπαρτιάτισσες: «Στην ευχή της Παναγίας και με τη νίκη».

Θα κλείσω το κείμενο, με μια παραπομπή σε κάτι εκπληκτικό που είχα διαβάσει παλαιότερα σ’ ένα περιοδικό. Είναι γραμμένο από ελληνομαθή Γερμανό συγγραφέα. Ένα ευλαβικό μνημόσυνο στις μάνες του ’40, στις Ελληνίδες, που ανέβαζαν πολεμοφόδια στην Πίνδο, για να τα πάνε σε κάτι παιδιά που «τριγύριζαν πάνω στο χιόνι με τις χλαίνες κοκαλιασμένες», στα παιδιά της Ελλάδος.

Γύρω στο 1952 επισκέπτεται την Κρήτη. Γράφει.

«Ένα σούρουπο, καθώς ο ήλιος βασίλευε, πλησίασα το γερμανικό νεκροταφείο. Ήταν έρημο, με μόνο σύντροφο τις τελευταίες ηλιαχτίδες. Έκανα όμως λάθος. Υπήρχε εκεί μια ζωντανή ψυχή, μια μαυροφορεμένη ηλικιωμένη γυναίκα. Με μεγάλη μου έκπληξη την είδα ν’ ανάβει κεριά στους τάφους των Γερμανών νεκρών του πολέμου και να πηγαίνει μεθοδικά από μνήμα σε μνήμα.

Την πλησίασα και τη ρώτησα:

- Είστε από δω;

- Μάλιστα

- Και τότε γιατί το κάνετε αυτό; Οι άνθρωποι αυτοί σκότωσαν Κρητικούς.

Και η απάντηση μόνο στην Ελλάδα θα μπορούσε να δοθεί.

- Παιδί μου, είπε, από την προφορά σου, φαίνεσαι ξένος και δεν θα γνωρίζεις τι συνέβη εδώ την περίοδο 1941-1944. Ο άντρας μου σκοτώθηκε στη μάχη της Κρήτης και έμεινα με το μονάκριβο γιο μου. Μου τον πήραν οι Γερμανοί όμηρο το 1943 και πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Σαξενχάουζεν. Δεν ξέρω πού είναι θαμμένο το παιδί μου. Ξέρω όμως πως όλα τούτα ήταν παιδιά μιας κάποιας μάνας σαν κι εμένα. Και ανάβω και στη μνήμη τους, επειδή οι μάνες τους δεν μπορούν να έρθουν εδώ κάτω. Σίγουρα μια άλλη μάνα θα ανάβει το καντήλι στη μνήμη του γιου μου…»

Δημήτρης Νατσιός

δάσκαλος- Κιλκίς


Ἀναδημοσίευσις ἀπὸ τὸ Ἀντίβαρο, 22-10-2008.


Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Σελίδες Πατριδογνωσίας

Ἀπὸ τὸ Ἔπος στὰ θρανία

Επί τη επετείω: Δύο ανέκδοτες έως τώρα επιστολές προς τον Πρύτανι του Πανεπιστημίου Αθηνών, σταλμένες το 1941 και αφορούσες τους ήρωες του Αλβανικού Έπους, που επιστρέφουν στην κατεχόμενη Αθήνα. Ευχαριστώ το φίλο που τις έβγαλε για χάρη μας από το προσωπικό του αρχείο.

Ευχαριστώ, εισέτι μίαν, και εκείνους όλους για την αξιοπρέπεια, το ήθος, το μάθημα.



ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΗΣ

Αθήναι τη 22 Ιουλίου 1941

Κύριε Πρύτανι

Έχω την τιμήν να θέσω υπ’ όψιν υμών τα εξής.

Ο διεξαχθείς εν Αλβανία αγών ήτο τραχύς, τραχύτατος· ήτο ίσως ο τραχύτερος αγών της φυλής μας από της εμφανίσεώς της. Απετέλει πράγματι προσπάθειαν υπεράνθρωπον εις την οποίαν σας ομολογώ ειλικρινώς ότι η φυλή ανταπεκρίθη.

Χωρίς καθόλου να παραγνωρίζω την υφ᾿ ολοκλήρου του έθνους καταβληθείσαν προσπάθειαν κατά τον άνω αγώνα με τη συνείδησιν καθαράν, την οποίαν εθελοντικώς δεν παραβιάζω ούτε δι᾿ αυτόν τον Θεόν μου, σας υπογραμμίζω ότι το μείζον μέρος της ως άνω προσπάθειας κατεβλήθη από τους μαχητάς που έφερον και εχρησιμοποίησαν το όπλον των, από τους αγωνιστάς δηλαδή των πρόσω.

Αι πεποιθήσεις μου αυταί, Κύριε Πρύτανη, με αναγκάζουσι να παρακαλέσω υμάς και δι” υμών ένα έκαστον των καθηγητών του Ανωτάτου Εθνικού Ιδρύματος όπως, ανεξαρτήτως του Νομοσχεδίου «περί ευεργετημάτων εις τους στρατευθέντας φοιτητάς», κατά την λίαν προσεχή εξέτασιν τούτων εξαντλήσωσιν παν όριον επιεικείας δια τούς μαχητάς των πρόσω..

Δεν επιθυμώ βέβαια να φτάσωμε εις το άτοπον της αθρόας διανομής διπλωμάτων. Τούτο θα απετέλει πράξιν αντεθνικήν ήν εγώ τουλάχιστον ως εχθρικήν θα απεδεχόμην.

Παρακαλώ συνεπώς και με σαφή στρατιωτικήν γλώσσαν να επιδειχθή επιείκεια απεριόριστος αλλ” εθνική υπό των κ.κ. Καθηγητών του Εθνικού Ιδρύματος εις τους πραγματικούς εργάτας της Εθνικής Προσπάθειας, τους μαχητάς τών πρόσω.

Σας παρακαλώ να δεχθήτε τήν διαβεβαίωσιν της εξαιρέτου υπολήψεως μεθ΄ ής διατελώ. -

Γ. Μπάκος

Υποστράτηγος



Ο

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΗΣ

Αθήναι τη 30η Μαϊου 1941

Φίλτατε Κύριε Πρύτανι,

Έχω την τιμήν να θέσω υπό την υμετέραν κρίσιν τό κάτωθι ζήτημα, εφ΄ού παρακαλώ νά μοί γνωρίσητε τάς υμετέρας αντιλήψεις.-

Αθρόως υποβάλλονται εις τό υπ΄εμέ Υπουργείον υπομνήματα πολεμιστών φοιτητών διαφόρων Σχολών καί τάξεων αιτούντων διάφορα ευεργετήματα.-

Θα συνφωνήτε υποθέτω μετ΄εμού εις τό ότι εκείνοι οίτινες υπέστησαν τάς κακουχίας καί δεινά τού τελευταίου πολέμου μας εις τας χιονοσκεπείς και παρθένας κορυφάς τών Αλβανικών ορέων, οι αγωνισταί δηλαδή των πρόσω και όχι οι στρατευθέντες γενικώς δικαιούνται να τύχωσι διακρίσεως τινός έναντι εκείνων οίτινες δεν εγκατέλειψαν τήν χλιδήν τών μετόπισθεν. Εκ παραλλήλου όμως δεν πρέπει να μεταπηδήσωμεν εις το άτοπον του να ρίψωμεν εις την Κοινωνίαν ανικάνους άν μή επικινδύνους επιστήμονας. Αι αντιλήψεις μου αύται κύριε Πρύτανι με αναγκάζουσι να σας παρακαλέσω όπως βάσει τούτων ευαρεστηθπήτε και μοί γνωρίσητε ποίον είναι το μέγιστον ευεργέτημα όπερ δέον να παρασχεθή εις τούς μαχητάς φοιτητάς τών πρόσω; Ειδικώτερον κ. Πρύτανι είναι δυνατή η απαλλαγή εκ τών τμηματικών εξετάσεων τών τελειοφήτων ιδία της Ιατρικής οίτινες είχον κάμει έναρξιν τούτων;

Τελικώς χωρίς να θέλω παντάπασιν να υπεισέλθω εις το καθ” υμάς Ίδρυμα και την αρμοδιότητα ετέρου συναδέλφου μου αλλά με μόνην την σκέψιν τής παροχής ευεργετήματος τινός εις τους πολεμιστάς των πρόσω, παρακαλώ όπως ευαρεστηθήτε και μοί γνωρίσητε τάς σχετικάς υμετέρας αντιλήψεις.-

Σας παρακαλώ να δεχθήτε τήν διαβεβαίωσιν των φιλικοτάτων μου αισθημάτων.

Γ. Μπάκος

Υποστράτηγος


Λαμπρινή Χ. Θωμά


Ἀναδημοσίευσις ἀπὸ τὸ ἱστολόγιον Locandiera, 28-10-2008.


Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Σελίδες Πατριδογνωσίας

28η Ὀκτωβρίου 1940



Από το Ημερολόγιο:


28 Οκτωβρίου, Δευτέρα,
Νύκτα στις τρείς με ξυπνούν, ο Τραυλός. Ερχεται ο Γκράτσι.-Πόλεμος!- Ζητώ αμέσως Νικολούδη, Μαυρουδή.- Αναφέρω βασιλέα.- καλώ Παλαιρετ και ζητώ βοήθεια Αγγλίας.- Κατεβαίνω 5 Υπουργικόν Συμβούλιον. Όλοι πιστοί και Μαυρουδής.-Όλοι πλην Κύρου.-Βασιλεύς περιφορά μαζί του. Φανατισμός του λαού αφάνταστος.-Μάχαι εις σύνορα Ηπείρου.-Βομβαρδισμοί. Σειρήνες.- Αρχίζουμε να τακτοποιούμεθα.
Ο Θεός βοηθός!!

(Σημείωση: Τραυλός προσωπική φρουρά έξω από την οικία του Μεταξά.
Νικολούδης, Υπουργός Τύπου. Μαυρουδής, Μόνιμος υπηρεσιακός Υφυπουργός Υπουργείου Εξωτερικών. M.Πάλαιρετ, Πρέσβυς Μ. Βρετανίας. Αλέξης Κύρου, τμηματάρχης Υπουργείου Εξωτερικών ).
Η Περιγραφή της συναντήσεως του Ιωάννη Μεταξά και του Εμμανουέλε Γκράτσι, είναι καταγεγραμμένη από τρείς ανθρώπους, που την έζησαν ή την άκουσαν από τον ίδιο τον Μεταξά, κατά το Υπουργικό Συμβούλιο της 5ης πρωινής της 28ης Οκτωβρίου. Η εκδοχή Γκράτσι δεν διαφέρει από τις άλλες δύο.

*Από τον Εμ. Γκράτσι στο βιβλίο του «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ» όπου καταγράφεται επίσης όλη η σταδιοδρομία του επί ενάμιση έτος στην Ελλάδα. Εξεδόθη στην Ιταλία το 1945 και στην Ελλάδα το 1985, από την ΕΣΤΙΑ.
Από τον Εμ. Γκράτσι επίσης, σε άρθρο του με αριθ. 19 στην εφημερίδα ΤΖΙΟΡΝΑΛΕ ΝΤΕΛ ΜΑΤΙΝΟ, Ρώμη 25 Αυγούστου 1945. Η μετάφρασή τους, που βρέθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος, δημοσιεύτηκε από τις εκδόσεις Παπαζήση
2008, με τίτλο Ο ΓΚΡΑΤΣΙ ΓΡΑΦΕΙ.(σελ. 175).

"Την καθορισμένη ώρα δέκα περίπου λεπτά πριν από τις 3, ο Στρατιωτικός ακόλουθος, ο διερμηνέας και εγώ φθάσαμε στην καγκελλόπορτα της μικρής βίλλας, όπου έμενε ο Πρωθυπουργός. Ο κόμης Ντε Σάντο είπε στον φρουρό να ειδοποιήσει τον Πρωθυπουργό ότι ο Πρέσβυς της Ιταλίας επιθυμούσε να γίνει δεκτός για μία άκρως επείγουσα ανακοίνωση. Ο φρουρός άρχισε να κτυπά ένα ηλεκτρικό κουδούνι που επικοινωνούσε με το εσωτερικό του σπιτιού, αλλά το υπηρετικό προσωπικό κοιμόταν. Περιμέναμε για μερικά ατελείωτα λεπτά μπροστά στην καγκελλόπορτα. Μες την βαθειά σιωπή της νύκτας ακουγόταν το γαύγισμα ενός σκύλου.

Επί τέλους το κουδούνισμα ξύπνησε τον ίδιο τον Μεταξα, ο οποίος έκαμε την εμφάνισή του σε μία μικρή πόρτα υπηρεσίας και, αναγνωρίζοντας με, διέταξε τον φρουρό να με αφήσει να περάσω.
Οι δύο συνοδοί μου έμειναν στον δρόμο περιμένοντας με, έξω από την καγκελλόπορτα.
Ο Μεταξάς είχε φορέσει μία σκούρα μάλλινη ρόμπα, από τον γιακά της οποίας φαινόταν ένα μετριότατο βαμβακερό νυχτικό. Μου έσφιξε το χέρι, με έβαλε μέσα και με άφησε να περάσω σε ένα μικρό σαλόνι, το συνηθισμένο σαλονάκι μιας μικροαστικής εξοχικής βιλλίτσας. Αυτό το περιβάλλον αλά Γκουίντο Γκοτσάνο, με τα κακόγουστα καλά του πράγματα μ' έκανε να αναλογιστώ προς στιγμήν με κάποιο πικρό κρυφό χαμόγελο την Βίλλα Τορλόνια.
Μόλις καθίσαμε του είπα ότι η Κυβέρνηση μου είχε αναθέσει να του κάμω μια άκρως επείγουσα ανακοίνωση και χωρίς άλλα λόγια του έδωσα το κείμενο. Ο Μεταξάς άρχισε να διαβάζει. Τα χέρια του κρατούσαν το χαρτί έτρεμαν ελαφρά και μέσα από τα γυαλιά του έβλεπα τα μάτια να βουρκώνουν, όπως συνήθιζε όταν ήταν συγκινημένος. Όταν τελείωσε την ανάγνωση, με κοίταξε κατά πρόσωπο και μου είπε με φωνή λυπημένη αλλά σταθερή
"Allors c' est la guerre" (Επομένως έχουμε πόλεμο). Του απήντησα ότι δεν ήταν καθόλου έτσι κατ' ανάγκην, και ότι μάλιστα η Ιταλική Κυβέρνηση ήλπιζε ότι η Ελληνική Κυβέρνηση θα εδέχετο τα αιτήματά της και θα άφηνε να περάσουν ελεύθερα τα Ιταλικά στρατεύματα, τα οποία θα άρχιζαν τις μετακινήσεις τους την 6η πρωινή.
Ο Μεταξάς με ρώτησε τότε πως μπορούσαν να σκεφθώ ότι, ακόμα και αν είχε την πρόθεση να ενδώσει, θα του ήταν δυνατόν μέσα σε τρείς ώρες να λάβει τις διαταγές του Βασιλέως και να δώσει τις απαραίτητες οδηγίες για την ελεύθερη διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων. Χωρίς καμία πεποίθηση, από απλή ευσυνειδησία, αρπαζόμενος από την τελευταία ελπίδα όπως ο ναυαγός πιάνεται ακόμα και ένα σανιδάκι, του απήντησα ότι αυτό δεν ήταν καθόλου αδύνατον. Ασφαλώς θα είχε απ' ευθείας τηλεφωνική γραμμή για να επικοινωνεί με τον βασιλέα. Όσο για τις διαταγές προς τα στρατεύματα , θα ήταν αρκετό να διαταχθεί ο αρχιστράτηγος να στείλει με τον ασύρματο εγκύκλιο διαταγή σε όλους τους διοικητές αν μην παρεμποδισθεί η προέλαση των ιταλικών στρατευμάτων.

Ο Μεταξάς με ρώτησε τότε αν μπορούσα να του καθορίσω τουλάχιστον ποιά ήταν τα στρατηγικά σημεία επί του ελληνικού εδάφους που η ιταλική Κυβέρνηση θα ήθελε να καταλάβει. Φυσικά, αναγκάσθηκα αν του απαντήσω ότι δεν είχα την παραμικρή ιδέα. Ο Μεταξάς απήντησε : "Vous voyez bien que c' est impossible" (βλέπετε ότι αυτό είναι αδύνατον). Η ευθύνη του πολέμου αυτού βαρύνει αποκλειστικά την Ιταλική Κυβέρνηση. Η Κυβέρνηση σας ήξερε κάλλιστα ότι η Ελλάδα το μόνο που επιθυμούσε ήταν να παραμείνει ουδετέρα, αλλ' ότι ήμεθα αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε το εθνικό έδαφος εναντίονοιουδήποτε. Του απήντησα, ενώ σηκωνόμουν, ότι ήλπιζα ακόμα ότι θα ελάμβανε υπ' όψιν του την διαβεβαίωση που περιείχετο στην διακοίνωση, κατά την οποίαν η Ιταλική Κυβέρνηση δεν είχε καμία πρόθεση να θίξει την κυριαρχία της Ελλάδος και ότι θα μου γνώριζε στην Πρεσβεία πριν από τις 6, ότι η χώρα του δεχόταν τα ιταλικά αιτήματα .
Ο Μεταξάς δεν μου απήντησε. Με συνόδευσε στην έξοδο υπηρεσίας από την οποίαν είχα μπεί πριν από ένα τέταρτο και ήμασταν στο κατώφλι μου είπε χωρίς να αναπτύξει περισσότερο την σκέψη του, "Vous etes les plus forts..." (Είσαστε πιό δυνατοί) με φωνή αυτή τη φορά βαθιά αλλοιωμένη. Με τη σειρά μου δεν ήξερα τι να απαντήσω στα λόγια αυτά και στην βαθειά λύπη που τα δονούσε. Νομίζω δεν υπάρχει άνθρωπος στον κόσμο, ο οποίος τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του να μην αισθάνθηκε απέχθεια για το επάγγελμα του. Αν στην μακρά σταδιοδρομία μου στην υπηρεσία του κράτους υπήρξε ποτέ μια στιγμή κατά την οποίαν εμίσησα το δικό μου, μια στιγμή κατά την οποίαν το καθήκον του αξιώματός μου μου φάνηκε σταυρός όχι μόνο θλιβερός αλλά και ταπεινωτικός, η στιγμή αυτή ήταν όταν άκουσα εκείνα τα λόγια του πρόφερε ο πρεσβύτης εκείνος, που είχε καταναλώσει ολόκληρη την ζωή του αγωνιζόμενος και υποφέροντας για την χώρα του και τους βασιλείς του και που και κατά την υπέρτατη εκείνη στιγμή, προτιμούσε να διαλέξει για την πατρίδα του τον δρόμο της θυσίας και όχι τον δρόμο της ατιμώσεως. Υποκλίθηκα μπροστά του με τον βαθύτερο σεβασμό και βγήκα από το σπίτι του."

Το κείμενο της τελεσιγραφικής διακοίνωσις που επεδόθη από τον Πρεσβευτή της Ιταλίας Εμ. Γκράτσι στον Ιωάννη Μεταξά, Πρωθυπουργό και Υπουργό των Εξωτερικών την 3η πρωινή της 28ης Οκτωβρίου, έχει δημοσιευθεί μαζί με όλα τα διπλωματικά έγγραφα, που αφορούν τις Διπλωματικές σχέσεις Ελλάδος Ιταλίας, σε έκδοση του Βασιλικού Υπουργείου των Εξωτερικών το 1940, με Αριθ. 178, με τον τίτλο: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ 1940 - Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.

Οπως και το Διάγγελμα Πρωθυπουργού προς τον Ελληνικόν Λαόν.
Και με γαλλικό τίτλο: Livre Blanc Hellenique «Documents Diplomatiques,
L' Agression de L Italie contre la Grece». Το εν λόγω κείμενo επεδόθη στον Ιωάννη Μεταξά στα γαλλικά.


Διάγγελμα Πρωθυπουργού προς τον Ελληνικόν Λαόν.

28η Οκτωβρίου 1940
Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν δια την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της. Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηρά ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημάς το δικαίωμα να ζώμεν ως ελεύθεροι Ελληνες, μου εξήτησε σήμερον την 3ης πρωινήν την παράδοσιν τμημάτων του εθνικού εδάφους, κατά την ίδιαν αυτής βούλησιν, και μου ανεκοίνωσεν ότι προς κατάληψιν αυτών, η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζεν την 6η πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρέσβυν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ' εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο, ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας εναντίον της Ελλάδος.
Τώρα θα αποδείξωμεν εαν πράγματι έιμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Ολον το Εθνος ας εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε δια την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά σας και τας ιεράς παραδόσεις μας. Νυν υπέρ πάντων ο αγών
Ιωάννης Μεταξάς

Διάγγελμα της Α.Μ. του Βασιλέως προς τον Ελληνικόν Λαόν.

28η Οκτωβρίου 1940
Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως σας ανήγγειλε προ ολίγου υπό ποίους όρους ηναγκάσθημεν να κατέλθωμεν εις πόλεμον κατά της Ιταλίας, επιβουλευθείσης την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.
Κατα την Μεγάλην αυτήν στιγμήν είμαι βέβαιος ότι κάθε Ελλην και κάθε Ελληνίς θα εκτελέσωσι το καθήκον των μέχρι τέλους και θα φανώσιν αντάξιοι της ενδόξου ημών ιστορίας.
Με πίστη εις τον Θεόν και εις τα πεπρωμένα της φυλής, το Εθνος σύσσωμον και πειθαρχούν ως εις άνθρωπος θα αγωνισθή υπέρ βωμών και εστιών μέχρι τελικής νίκης.
Γεώργιος Β'

Με βάση αυτά τα έγγραφα και τα δημοσιεύματα των εφημερίδων έχουν έκτοτε συνταχθεί πολλά άλλα ιστορικά ή λογοτεχνικά βιβλία.

Η απάντηση του Πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά, στον Γκράτσι την 28η Οκτωβρίου
"Alors c' est la guerre" επομένως έχουμε πόλεμο, και το "ΟΧΙ" του Αλβανικού Επους, με τους ηρωικούς αγωνιστές, δεν προέκυψαν τυχαία εκείνο το πρωινό του Φθινοπώρου.
Ο λαός και ο στρατός πολέμησαν, και ο καθένας στη θέση που ετάχθη, άνδρες και γυναίκες ηρωικά, με γενναιότητα, υπερηφάνεια, αυτοθυσία και αυταπάρνηση και με εμπιστοσύνη στον αρχηγό τους, γιατί γνώριζαν ακριβώς για ποιά αγαθά της ζωής, της κοινωνίας και του πνεύματος, πολεμούσαν και τι ακριβώς υπερασπίζονταν.
Ολα όμως ήταν το αποτέλεσμα μελετημένων πράξεων και διαδικασιών μίας προκαθορισμένης εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, που στόχο είχε την άμυνα και την προετοιμασία σε περίπτωση πολέμου. Η πολιτική αυτή αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε επί μία τετραετία, από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, το καθεστώς που με πρόνοια και διορατικότητα προέβη σε συστηματική προετοιμασία λαού και στρατού. Η εφαρμογή όλων των μέτρων άρχισε να υλοποιείται σταδιακά από την πρώτη στιγμή που έγινε Πρωθυπουργός Ο Ι. Μεταξάς, τον Απρίλιο του 1936 και συγχρόνως ανέλαβε τα Πολεμικά Υπουργεία και το Υπουργείο Εξωτερικών. Αργότερα το 1938 το Παιδείας.
Η προετοιμασία λαού και στρατού κάλυψε όλους τους τομείς, παράλληλα νόμοι δίκαιοι, υπέρ του λαού με συνέπεια και πρόνοια θεσμοθετήθηκαν έγκαιρα. Διατάγματα και αυστηρά μέτρα εις βάρος του τύπου ελήφθησαν, που αφορούσαν την εσωτερική πολιτική και τη γαλήνη του τόπου. Την προσπάθεια για ανασυγκρότηση και ένα ολόκληρο σχέδιο, για αναπτέρωση του ηθικού και την εθνική ομοψυχία συντελέστηκε μέσω της οργανώσεως της Ε.Ο.Ν και την δεδομένη στιγμή έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Όλα εκτελέστηκαν υπό την προσωπική καθοδήγηση και τον διορατικό, επιτελικό νου του Ιωάννη Μεταξά, που είχε πάρει την φοβερή απόφαση να αμυνθεί η Ελλάδα σε περίπτωση επιθέσεως, πριν ακόμη αρχίσει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, τον Μάρτιο του 1939.

1939--12 Μαρτίου Κυριακή - 19 Μαρτίου
Εβδομάς των παθών.- Πρώτη ανακοίνωσις Αγγλική για τα χρέη και υποψίες μου ότι θα επιζητήση την πτώσιν μου. Επίσης υποψίαι δια ρόλον Τσουδερού. Βασιλεύς σταθερώς υπέρ. Αλλά Ελλάς αδύνατον να πληρώση. Ανησυχίαι μου. Αίφνις αναπήδησις ζητήματος απειλής Ρουμανίας υπό Γερμανίας (Παρασκευή) Διακοίνωσις Αγγλίας Σάββατον. Ζητεί απάντησι. Πόλεμος; Συνενόησις με συμμάχους; Σάββατον βράδυ μετά γεύμα ες διπλωματικόν σώμα διαψεύδονται από Ρουμάνους τα πάντα! - Φαίνεται ότι Gafenco εζήτησε Πέμπτη βοήθειαν Αγγλίας. Παρασκευήν εσυμβιβάσθησαν με Γερμανούς, και Σάββατον διέψευσαν (Hallifax). - Σήμερα επιβεβαιούνται εικασίαι μου. Εν τω μεταξύ Τούρκοι απήντησαν έτσι και έτσι, μάλλον ευμενώς.
Τι εβδομάδα !! - Τώρα όμως θα κινηθεί Mussolini? Μπορεί να μην κινηθεί; Και τι έχουμε να υποστούμε εμείς; - Ανησυχίες μου σοβαρές απόψε.
18 Μαρτίου. Φοβερά απόφασίς μου εν περιπτώσει Ιταλικής απειλής.
20 Μαρτίου, Δευτέρα. Ήσυχωτέρα κατάστασις. Αλλά υπερήφανος δι' απόφασίν μου.

Ενα πνεύμα αισιοδοξίας που υπήρξε ήδη από το 1939, ενεργοποιούσε την κοινωνία σε όλους τους τομείς και με ενθουσιασμό ενίσχυσαν το πρόγραμμα του. Ο ενθουσιασμός είναι φανερός στις φωτογραφίες των συγκεντρώσεων κόσμου κάθε ηλικίας, πολύ πριν την 28η, τον πόλεμο ή τον τορπιλισμό της Ελλης, που είναι επίσης καταγεγραμμένος στο Ημερολόγιο.
Με ψυχραιμία και κυριολεκτικά χωρίς να ανοίξει ρουθούνι, ο Ιωάννης Μεταξάς κράτησε γερά το τιμόνι σαν καλός Κυβερνήτης. Ετοίμασε την χώρα, ανάμεσα από πολλές αντιξοότητες εσωτερικούς και εξωτερικούς κραδασμούς. Τον προβλημάτησαν δολοπλοκίες από «ένθερμους φίλους», από Υπουργούς που παραιτήθηκαν, από Διευθυντές Τραπεζών που δεν τηρούσαν το απόρρητο της θέσεώς τους, από πρόσωπα του πολιτικού κόσμου και από φανερούς εχθρούς του καθεστώτος, που αγωνίζονταν να τον ανατρέψουν. Ψύχραιμος και σταθερός ακόμα και στις αντιθέσεις του με τους Αγγλους συμμάχους και στις παράλογες απαιτήσεις τους.

Αντιμετώπισε ακόμα και τον Βασιλέα Γεώργιο. Οπως την ημέρα που έγινε η απόβασις των Ιταλών στην Αλβανία και ο Βασιλέας Γεώργιος Β' του έδωσε το υπόμνημα του Σοφούλη περί Οικουμενικής.

7 Απριλίου, Μεγάλη Παρασκευή.
Απόβασις των Ιταλών εις Αλβανίαν. Βαρεία ανησυχία.- βράδυ Βασιλεύς με καλεί, μου δίδει υπόμνημα Σοφούλη. Θέλουν Οικουμενικήν Κυβέρνησιν κ.τ.λ. Αγανάκτησίς μου. Λέγω εις Βασιλέα ότι αν θέλη δοκιμάση να με απολύση και καλέση Σοφούλη. Δεν ετρελάθηκα απήντησε. Του είπα τότε ότι δεν κάμνω καμμίαν μεταβολήν, ότι δεν υπάρχουν κόμματα, ότι αυτά είναι πτώματα. Του συνέστησα να είπη εις Αγγελόπουλον να παύση να τους ενθαρρύνη.- Επιστρέφω εις Υπουργείον. Επιτελάρχαι. Μέτρα αντιστάσεως κατά Ιταλών.

Κώστα Κοτζιά, "ΕΛΛΑΣ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΔΟΞΑ" σελ.28
Εις την είσοδον του Υπουργείου Εξωτερικών ο Ιωάννης Μεταξάς συνήντησε τον Υπουργό Κώστα Κοτζιά που είχε ήδη ειδοποιηθή.
«Κυρ Κώστα έχουμε Πόλεμο ...οι Ιταλοί μας τον κήρυξαν ...και να σου πω -ομιλώντας προχωρούσε προς το ιδιαίτερον γραφείον του-
εάν κρατήσουν όπως πιστεύω οι προφυλακές άμυνα 15 ημέρες όσες χρειάζονται δια να συμπληρωθεί η επιστράτευσις και δεν μας ριχτούν αμέσως οι Γερμανοί όπως είναι πιθανόν, μη σου φανεί παράδοξον να ιδής τους Ιταλούς στη Θάλασσα. Και ήρεμος κάθισε εις το γραφείον του και ερρίφθη ο Στρατηγός, ο Διπλωμάτης, ο Ελλην και ο Πρωθυπουργός αμέσως κατά την ιστορικήν φράσιν του «Και τώρα επί τω έργω»

O Ιωάννης Μεταξάς αφού προέβη στην εξιστόρηση της επίδοσης του τελεσιγράφου και στη πολιτικήν της Ελλάδος και της Ιταλίας κατέληξε.

"Αυτή είναι κύριοι συνάδελφοι η όλη εξέλιξης της πολιτικής μας. Ηδη προκειμένου να ζητήσω τας υπογραφάς σας δια τα αναγκαιούντα διατάγματα, σας δηλώ κατά τρόπο σαφή και απόλυτον, ότι οιοσδήποτε εξ ύμων έχει αντίρρησιν επιφύλαξιν ή και άρνησιν να την διατυπώση και να αναπτύξη την άποψίν του ή εν διαφωνία να υποβάλει την παραίτησιν του. Η δε τυχόν παραίτησίς αυτού δεν πρόκειται ουδ' επ' ελάχιστον να δημιουργήση οιανδήποτε παρεξήγησιν εις βάρος του, αφού το θέμα είναι ιστορικώς και εθνικώς τοιούτον, ώστε να επιβάλη την κατ' ελευθέραν γνώμην και συνείδησιν έγκρισιν ή απόρριιψιν των διαταγμάτων."
Ουδεμία διετυπώθη παρ' ουδενός έστω και μικρά επιφύλαξις. Τότε ο Πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς έθεσεν ενώπιον του τα Διατάγματα Γενικής επιστρατεύσεως Κηρύξεως εις Κατάστασιν Πολιορκίας κλπ και είπε.
«Θέτω προς υπογραφήν τα Διατάγματα ταύτα και υπογράφω πρώτος..»
Έλαβε ανα χείρας τον στυλογράφον του, εστάθη επ' όλίγον, τον εναπέθεσεν επί της τραπέζης, έκυψε την κεφαλήν του ως να εσυλλογίζετο, έκαμεν δια της δεξιάς του το σήμα του σταυρού, ανέλαβε εκ νέου τον στυλογράφον και την στιγμήν που ήρχισε να υπογράφη προσέθεσεν με βαθεία συγκίνησιν
«Ο Θεός σώζει την Ελλάδα».
Οι Υπουργοί ένας ένας με βαθειά συγκίνηση υπέγραψαν όμοια.

Στην αίθουσαν του Υπουργικού Συμβουλίου παρόντες ήσαν :


Πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς
και ως
Υπουργός Εξωτερικών, Στρατιωτικών, Ναυτικών, Αεροπορίας, Υπουργός Παιδείας

Υφυπουργός Εξωτερικών, Νικόλαος Μαυρουδής
Υφυπουργός Στρατιωτικών, Νικόλαος Παπαδήμας
Υφυπουργός Ναυτικών, Ιπποκράτης Παπαβασιλείου
Υφυπουργός Παιδείας, Νικόλαος Σπέντζας
Υφυπουργός Τύπου και Τουρισμού, Θεολόγος Νικολούδης
Υφυπουργός Πολιτικού Γραφείου, Κοσμάς Μπούρμπουλης
Υπουργός Δικαιοσύνης, Αγης Ταμπακόπουλος
Υπουργός Οικονομικών, Ανδρέας Αποστολίδης
Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας, Μενέλαος Κυριακόπουλος
Υπουργός Προνοίας και Υγιεινής Αντιλήψεως, Ηλίας Κριμπάς
Υπουργός Εσωτερικών, Ιωάννης Δουρέντης
Υπουργός Εργασίας, Αριστείδης Δημητράτος
Υπουργός Γεωργίας, Γεώργιος Κυριακός
Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Αμβρόσιος Τζίφος
Υφυπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Δευκαλίων Ρεδιάδης
Υπουργός Διοικήσεως Πρωτευούσης, Κώστας Κοτζιάς
Υπουργός Εφοδιασμού, Γεώργιος Ζαφειρόπουλος
Υπουργός Σιδηροδρόμων, Γεώργιος Νικολαιδής
Υφυπουργός Δημόσιας Ασφάλειας, Κωνσταντίνος Μανιαδάκης
Υφυπουργός Συνεταιρισμών, Μπάμπης Αλιβιζάτος


Ἀναδημοσίευσις ἀπὸ τὸ ἱστολόγιον Ιωάννης Μεταξάς, 21-9-1940, συνοδευτικὸν ἱστολόγιον τοῦ δικτυακοῦ τόπου ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ τῆς Ἰωάννας Φωκᾶ.


Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Σελίδες Πατριδογνωσίας